Bugünün Sorunlarına, Geleceğin Çözümleri...
Soru & Cevap Kariyer +90 212 325 25 01

306 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği İle Yapılan Düzenlemeler

7161 ve 7162 sayılı Kanunlar ile Gelir Vergisi Kanunununda yapılan değişikliklere ilişkin açıklamaların yer aldığı 306 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 15/3/2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğde ele alınan konular aşağıda açıklanmıştır.

 

1- Uçuş Hizmetlerinde Ücret İstisnası

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23 üncü maddesine eklenen 17 no.lu bent ile Türk Hava Kurumu ile kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına yapılan aylık ücret ödemelerinin gerçek safi değerinin %70’i  1/2/2019 tarihinden itibaren gelir vergisinden istisna edilmiştir.

 

İstisna, kamu kurumları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen;

 

a)  Hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlara, 

b) Uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına 

 

1/2/2019 tarihinden itibaren nakden veya hesaben ödenen aylık ücretlerinin gerçek safi değerinin %70'ine tanınmıştır.

 

Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunan müesseselerde görevli olmakla birlikte birinci fıkrada belirtilen görevliler dışındaki diğer personel, yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış veya uçak içinde hizmet veriyor olsa da bu istisnadan yararlanamayacaktır. 

 

Şartları taşıyan pilot ve kabin memurlarına, bahsigeçen hizmetlerine ilişkin olarak ödenen aylık ücret, mesai, prim, ikramiye, gider karşılığı ve sair adlarla yapılan tüm ödemeler ve sağlanan menfaatler de ücret kapsamında değerlendirilecek ve istisnadan yararlanacaktır.

 

Ücretin gerçek safi değeri; işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından, Gelir Vergisi Kanunu’nun 63 üncü maddesinde sayılan sigorta primi, şahıs/hayat sigortası primi ve sendika aidatları gibi indirimler ile 31 inci maddesinde yer alan engellilik indirimi düşüldükten sonra kalan miktardır. 

 

Şartları taşıyan pilotlara ve kabin memurlarına ödenen aylık ücretlerin gerçek safi değerinin %70’i istisna edildikten sonra kalan tutar olan %30’luk kısım gelir vergisine tabi olacaktır. 

 

Konuya ilişkin Tebliğde verilmiş olan örnekler aşağıda yer almaktadır.

 

Örnek 1:(A) Hava yollarında çalışan ve bekar olan pilot Bay (B)’ye 2019 yılı Şubat ayında brüt 40.000 TL ücret ödenmiştir.  Bay (B)’nin kendi adına ödediği 1.000 TL tutarında şahıs sigorta primi bulunmaktadır.

 

Pilot (B)’nin 2019 Şubat ayına ilişkin ödenen ücretine uygulanacak gelir vergisi istisnası tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. 

 

Brüt Ücret

40.000,00

SGK Primi (%14+%1)

2.878,20

Şahıs Sigorta Primi

1.000,00

Safi Ücret (Gelir Vergisi Matrahı)

36.121,80

İstisna Edilecek Matrah (36.121,80 x %70)

25.285,26

Vergiye Tabi Matrah

10.836,54

Hesaplanan Gelir Vergisi

1.625,48

Asgari Geçim İndirimi

191,88

Ödenecek Gelir Vergisi

1.433,60

*2019 yılı sigorta prim tavan tutarı olan 19.188,00 TL dikkate alınarak hesaplama yapılmıştır.

 

Örnek 2: (C) Hava yollarında çalışan ve bekar olan kabin memuru Bayan (Ç)’ye 2019 yılı Şubat ayında brüt 10.000 TL ücret ödenmiştir. Bayan (Ç)’nin kendi adına ödediği 1.000 TL tutarında şahıs sigorta primi bulunmaktadır.

Kabin memuru Bayan (Ç)’nin 2019 Şubat ayına ilişkin ödenecek ücretine uygulanacak gelir vergisi istisnası tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

 

Brüt Ücret

10.000,00

SGK Primi (%14+%1)

1.500,00

Şahıs Sigorta Primi

1.000,00

Safi Ücret (Gelir Vergisi Matrahı)

7.500,00

İstisna Edilecek Matrah (7.500 x %70)

5.250,00

Vergiye Tabi Matrah

2.250,00

Hesaplanan Gelir Vergisi

337,50

Asgari Geçim İndirimi

191,88

Ödenecek Gelir Vergisi

145,62

 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 29 uncu maddesinin birinci fırkasının iki numaralı bendine göre subay, astsubay, erbaş ve erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler ve zamlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemelere ilişkin istisna önceden olduğu şekilde devam etmektedir.

 

2-  Evlerde Üretilen Ürünlerin İnternet ve Benzeri Elektronik Ortamlar Üzerinden Satışında Esnaf Muaflığı

 

a)  Muafiyetin Kapsamı

 

7162 sayılı Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde yapılan değişiklikle; evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar esnaf muaflığı kapsamına alınmıştır.

 

Bu muaflıktan faydalanılabilmesi için, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması gerekmektedir. 2019 yılı için bu tutar. 30.700,80 TL’dir.

 

Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde sayılan ürün çeşitlerinden, birden fazlasının üretilerek internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması durumunda, satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması şartı, her bir ürün cinsi için ayrı ayrı değil tüm ürünlerin toplam satış tutarı için geçerli olacaktır. 

 

Satışların bir kısmının internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden, bir kısmının muafiyet kapsamında diğer şekillerde yapılması halinde, satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması şartı, sadece internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satışlar için geçerli olup, diğer şekillerde yapılan satışlarda tutar sınırlaması bulunmamaktadır. 

 

İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yıl içerisinde yapılan satışların ilgili yılda geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını geçmesi halinde, esnaf muafiyeti kaybedilecek ve izleyen takvim yılı başındanitibariyle gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilecektir. 

 

b)  Gelir Vergisi Stopajı ve Belgelendirme

 

Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin son fıkrasında, "Bu muaflığın, 94 üncü madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur."hükmü yer almaktadır. Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar ile tevkifata tabi tutulacak ödemeler belirtilmiş, aynı fıkranın 13 numaralı bendinde vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler tevkifat kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda Kanunun 9 uncu maddesinin (6) numaralı bendinde yer alan emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden yapılacak tevkifat oranı 6/6/2012 tarih ve 2012/3322 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %2 olarak belirlenmiştir. 

 

Tevkifat yapmakla sorumlu olanlar tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında, vergiden muaf esnaftan internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden veya muafiyet kapsamında diğer şekillerde satın alınan mallar için yapılan ödemeler üzerinden, aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendinin (a) alt bendi uyarınca %2 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir. 

 

Tebliğde, esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alışların tamamının gider pusulası ile belgelendirilmesinin esas olduğu ancak, münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satın alınan mallar için yapılan ödemelere ilişkin olmak üzere, bu ödemelerin gider pusulasında bulunması gereken bilgileri (imza hariç) ihtiva eden banka dekontları ile de belgelendirilmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir. 

 

3-  Çalışanlara Yapılan Tazminat Ödemelerinde İstisna Uygulaması

 

 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendine göre ölüm, engellilik, hastalık ve işsizlik sebepleriyle (işe başlatmama tazminatı dahil) verilen tazminat ve yapılan yardımlar gelir vergisinden istisna idi. 7162 sayılı Kanun ile söz konusu bent hükmünde değişiklik yapılmıştır.

 

Hizmet erbabına ölüm, engellilik, hastalık gibi durumlarda sosyal amaçlarla bazı tazminatlar ödenmekte ve/veya yardımlar yapılmakta ve istisna olduğu için bu ödemelerden gelir vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Bu uygulama aynı şekilde devam edecektir.

 

Bu ödemelerin yanında işverenler tarafından işten çıkarılan hizmet erbabına işsizlik veya işe başlatmama tazminatı ve benzeri adlar altında yapılan ödemelerden sadece4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca ödenen işsizlik ödeneği ile işverenlerce 4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesine göre işe başlatmama tazminatlarının istisna kapsamında olduğu hükme bağlanmıştır. 

 

İstisna, 4447 sayılı Kanun uyarınca sigortalı işsizlere Kanunda belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için yine Kanunda belirtilen süre ve miktarda yapılan işsizlik ödeneği ödemeleri ile 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre, işverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye, en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında ödenen tazminatı kapsamaktadır. 

 

Arabuluculuk faaliyeti sonucunda tarafların, işçinin işe başlatılmaması konusunda anlaşmaları halinde en çok 8 aylık ücret tutarında ödenecek işe başlatmama tazminatları da istisna kapsamındadır.

 

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, işsizlik ödeneği, işe başlatmama tazminatı gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar ise Gelir Vergisi Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde düzenlenen istisna kapsamında olmayıp, aynı maddenin 27/3/2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe giren 7103 sayılı Kanunla değişik (7) numaralı bendi kapsamında değerlendirilecek ve söz konusu bentte belirtilen sınırlar dahilinde gelir vergisinden istisna olacaktır.

 

4-  27/3/2018 Tarihinden Önce Karşılıklı Sonlandırma Sözleşmesi veya İkale Sözleşmesi Kapsamında Ödenen Ek Tazminatlar Üzerinden Kesilen Gelir Vergisinin İadesi

 

7161 sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 89 uncu madde ile 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden kesilerek tahsil edilen gelir vergisinin, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla iade edilmesine imkan tanınmıştır.

 

İade işleminin yapılabilmesi için başvurularda;

 

1-     Tebliğ ekinde yer alan dilekçenin (Ek-1),

 

2-    Kesintiyi yapmakla sorumlu olan işverenden temin edilen ikale veya sonlandırma sözleşmesi örneğinin, 

 

3-    İkale veya sonlandırma sözleşmesine istinaden yapılan ödemelere ilişkin kesinti tutarlarını gösterir belgenin (ücret bordrosu vb.) ve

 

4-    İlgili vergi dairesince gerekli görülen diğer belge ve bilgilerin 

 

ibrazı zorunludur. 

 

Maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki başvurular için de varsa eksik belgelerin tamamlanması gerekmektedir. Söz konusu hizmet erbabının iade talebine konu ödemenin işten ayrılma karşılığı yapılan ek ödeme niteliğinde olduğunu kesin olarak ispatlayan diğer belgelerin de ibrazı zorunludur.

 

Başvuru yapacak olanlar dilekçelerini, elden veya posta yoluyla ilgili vergi dairesine verebileceği gibi interaktif vergi dairesi üzerinden elektronik ortamda da verebilecektir. 

 

Madde hükmünden yararlanılabilmesi için karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesinin 27/3/2018 tarihinden önce düzenlenmiş ve ödemenin de bu tarihten önce yapılmış olması gerekmektedir. 

 

İade konusunda yetkili vergi dairesi, işverenin muhtasar beyanname yönünden mükellefi olduğu vergi dairesi olup, şubeleri nedeniyle ayrı vergi dairelerinin mükellefi olan işyerlerinde, ilgili şubenin mükellefi olduğu vergi dairesidir. 

 

1/1/2014 tarihinden önceki dönemler için düzeltme zamanaşımı süresi dolduğundan bu dönemlere ilişkin iade başvuruları kabul edilmeyecektir.

 

Düzeltme talepleri üzerine red ve iade işlemlerinin yapılabilmesi için bu iade işlemlerine ilişkin dava açılmaması şarttır. Vergi dairesince iade işlemi yapıldıktan sonra her ne sebeple olursa olsun bu iade işleminden dolayı dava açılması halinde, yapılmış olan iade, haksız iade kapsamında değerlendirilecek ve iade edilen tutarlar ceza ve faiz uygulanmak suretiyle geriye alınacaktır. 

 

Daha önce dava açmış olup davası devam edenlerin, henüz kesinleşmemiş davalarından feragat etmeleri ve buna ilişkin ilgili mahkemeden feragat ettiklerini gösterir şerhli dilekçe örneğini veya bu belge temin edilemediği takdirde mahkemenin feragat nedeniyle davanın reddine dair vereceği karar örneğini, tarha yetkili vergi dairesine ibraz etmeleri kaydıyla gerekli red ve iade işlemleri yapılacaktır. 

 

Düzenleme kapsamında yapılacak iadeler, 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, bonus ödemesi, hizmet ödülü, ek ödeme gibi çeşitli adlar altında yapılan ve ek tazminat niteliğinde olan ödemelerden kesilen gelir vergisiyle sınırlı bulunmaktadır.

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesinde ayrı ayrı görünmekle birlikte, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, prim, ek ödeme ve izin ücreti gibi ödemelerin, ücret bordrosunda (ikale tazminatı, ek ödeme, ek tazminat ve paket ödemesi gibi adlarla) toplu bir halde gösterildiği durumlarda ise, toplam ödeme içerisindeki ek tazminat ödemesinin belirlenmesi ve bu tutara isabet eden verginin iadesinin sağlanması gerekmektedir.

 

 306 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin tam metni aşağıda bulunan duyuru dosyamızda yer almaktadır.

 

 

 

 

PAYLAŞ