Bugünün Sorunlarına, Geleceğin Çözümleri...
Soru & Cevap Kariyer +90 212 325 25 01

7104 Sayılı Kanun İle Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler

Kamuoyunda KDV reform paketi olarak anılan ve başta KDV olmak üzere vergisel konularda önemli değişiklikler öngören 7104 sayılı Kanun 06.04.2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Her ne kadar, başlangıçta bu reform paketinin omurgasını oluşturan devreden KDV’nin iade edilmesi ve grup KDV mükellefiyeti gibi önemli konular yasalaşan metinde yer bulamamış olsa da aşağıda açıklandığı üzere vergi mevzuatımızda kapsamlı diyebileceğimiz bir takım değişiklikler yapılmıştır.

 

1-   Arsa payı inşaat işlerinde uygulamada ortaya çıkan uyuşmazlıkları ortadan kaldırma noktasında önemli değişiklikler yapılmıştır.

 

İlk olarak Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 2 nci maddesinin 5 numaralı fıkrasına eklenen hüküm ile arsa karşılığı inşaat işlerinde KDV açısından iki ayrı teslim (trampa) olduğu konusu Kanun hükmüne bağlanmış ve bu böylece Tebliğ ile yapılan yorumdan kaynaklanan sorunların giderilmesi amaçlanmıştır. Bilindiği üzere Yargıtay ve Danıştay’ın yerleşik hale gelmiş içtihadı, arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinin çift tipli karma sözleşme olduğu, bir tarafın ediminin arsa payının ilgili kısmını devretmek, diğer tarafın ediminin ise bir eser meydana getirmek şeklinde tezahür ettiği; bu bakımdan iki ayrı teslimden söz edilemeyeceği yolunda idi. Söz konusu düzenleme ile bu ilişkide KDV açısından iki ayrı teslim olduğu konusu kanun hükmüne bağlanmış olmaktadır.

 

Ayrıca, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 27 nci maddesine eklenen 6 numaralı fıkra ile müteahhit tarafından arsa sahibine bırakılan konut veya işyerinin KDV’ye matrah olacak emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan maliyet bedelinin uygulanacağı hüküm altına alınmış ve yıllardır süregelen bir tartışma nihayete erdirilmiştir.

 

Bu düzenleme 06.04.2018 tarihinden itibaren yapılan teslimlere uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

 

2-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 8 inci maddesinin birinci fırkasına eklenen (ç) bendi ile müzayede mahallerinde yapılan satışlarda bu satışları yapanların mükellef olduğu kanun lafzında açıkça belirtilmiştir.

 

Yine aynı maddenin ikinci fıkrasına eklenen cümle ile fazla veya yersiz ödenen verginin iade edilebilmesi için alıcı ve satıcı tarafından beyanların düzeltilmesi ve fazla veya yersiz hesaplanan verginin satıcı tarafından alıcıya verilmesinin şart olduğu hükme bağlanmıştır.

 

3-   Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 12 nci maddesinde yapılan değişiklikle gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına yapılan teslimler ihracat teslimi sayılmış ve KDV’den istisna edilmiştir.

 

Buna paralel olarak Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun “İhracat istisnası” başlıklı 5 inci maddesinde yapılan değişiklikle, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (III) ve (IV) sayılı listelerdeki malların, gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına teslimi ÖTV’den istisna tutulmuştur.

 

Diğer taraftan, ihraç edilen mallarda olduğu gibi bu mağaza ve depolara teslim edilen malların da alış faturaları ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen ve beyan edilerek ödenen ÖTV’nin,   Maliye Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslara göre iade edilmesi sağlanmıştır.

 

Söz konusu hükümler 01.06.2018 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

4-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesine eklenen (k) bendi ile genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere yapılan okul, sağlık tesisi, yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi ibadethaneler, Diyanet İşleri Başkanlığı denetimine tabi yaygın din eğitimi verilen tesisler, Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla bağışta bulunacaklara yapılan teslim ve hizmetler KDV’den istisna edilmiştir. Söz konusu istisna tam istisna niteliğinde olup bu hizmetlere ilişkin yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV, mükellefin talebi üzerine iade edilecektir. Söz konusu düzenleme 01.06.2018 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

5-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesine eklenen (l) bendi ile Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere, münhasıran sağlık kurum ve kuruluşunun bünyesinde verilen koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri KDV’den istisna edilmiştir. Söz konusu istisna tam istisna niteliğinde olup bu hizmetlere ilişkin yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV, mükellefin talebi üzerine iade edilecektir. İstisna hükmü 01.06.2018 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

6-   KDV  Kanunu’nun 13 üncü maddesine eklenen (m) bendi ile teknoloji geliştirme bölgelerinde, ihtisas teknoloji geliştirme bölgelerinde, Ar-ge ve tasarım merkezlerinde, üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında  Ar-ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makine ve teçhizat teslimleri KDV istisnası tutulmuştur.

 

İstisna tam istisnadır. İstisna kapsamındaki teslimlere ilişkin yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV mükellefin talebi üzerine iade edilecektir.

 

İstisna kapsamında alınan makine ve teçhizatın, teslim tarihini takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde; Ar-ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri dışında kullanılması veya elden çıkarılması hallerinde zamanında alınmayan vergi alıcıdan vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

 

İstisna hükmü 01.06.2018 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

7-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-c maddesine eklenen hüküm ile adi ortaklıkların sermaye şirketine dönüşmesi işlemi KDV’den istisna edilmiştir. Düzenlemenin yürürlük tarihi 01.06.2018’dir.

 

8-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-g maddesine eklenen hüküm ile konfeksiyon kırpıntılarının teslimi KDV’den istisna edilmiştir. Bu hüküm 01.06.2018 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

9-   Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri KDV’den istisna idi. Bu istisna korunurken, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/a maddesinde yapılan değişiklikle bu kapsamda hizmet sunan mükelleflerin bu hizmetlere ilişkin yüklenmiş oldukları KDV’sini indirim yoluyla giderebilmelerine imkan tanınmıştır. Düzenlemenin yürürlük tarihi 01.06.2018’dir.

 

10-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 23 üncü maddesine eklenen (f) bendi ile özel matrah şekline tabi işlemlere bir yenisi eklenmiştir. Buna göre ikinci el araç veya taşınmaz ticareti ile iştigal edenlerin, mükellef olmayanlardan aldıkları ve vasfında önemli bir değişiklik yapmadan sattıkları araç veya taşınmazların tesliminde katma değer vergisi matrahı, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutar olarak belirlenmiştir. Bu hüküm 01.06.2018 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

11-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29 uncu maddesinde yapılan değişiklikle indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı sonuna kadar kullanılabilmesine imkan sağlanmıştır. Bu hüküm 1.1.2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

12-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29 uncu maddesine eklenen 4 numaralı fıkra hükmü ile Vergi Usul Kanunu’nun 322 nci maddesine göre değersiz alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen KDV'nin, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilmesi sağlanmıştır. Ancak, Vergi Usul Kanunu’nun 323 üncü maddesine göre karşılık ayırmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan KDV’nin söz konusu fıkra kapsamında indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması şarttır.  Bu hüküm 1.1.2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

13-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/c maddesine eklenen parantez içi hüküm ile Vergi Usul Kanunu’nun 315 inci maddesine göre Maliye Bakanlığınca belirlenen faydalı ömürlerini tamamladıktan sonra zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi ile faydalı ömrünü tamamlamadan zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin kullanılan süreye isabet eden kısmının indirilebilmesine imkan tanınmıştır.

 

14-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/a maddesinde yapılan değişiklikle Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/2-b, 17/2-c, 17/2-d ve 17/4-ı maddelerinde düzenlenmiş olan istisna kapsamındaki işlemlerle ilgili yüklenilen KDV’nin indirilmesine imkan tanınmıştır.

 

15-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/d maddesine eklenen hüküm ile transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisinin yanı sıra Türkiye’deki işlemler nedeniyle satıcıya ödenen ve satıcı tarafından da ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen KDV’nin alıcı tarafından indirilebileceği belirtilmiştir.

 

16-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30 uncu maddesine eklenen (e) bendi ile Vergi Usul Kanunu’nun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen KDV’nin indirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Hükmün yürürlük tarihi 1.1.2019’dur.

 

17-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesinde yapılan değişiklikle istisna edilmiş işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin iadesinin talep edilebileceği son gün, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonu olarak belirlenmiştir. Bu düzenleme 1.1.2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

18-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesine eklenen hüküm ile imalatçı-ihracatçılara yüklenilen katma değer vergisi yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırabilme hususunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir. Yürürlük tarihi 1.1.2019 olacaktır.

 

19-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 36 ncı maddesinde yapılan değişiklikle Bakanlar Kurulu’na, süresi içinde iadesi talep edilmeyen KDV’yi gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak yazdırma ve iade hakkı doğuran işlemlerle ilgili iade talebinde bulunulabilecek asgari tutarı belirleme konularında yetki verilmiştir.

 

20-   Maliye Bakanlığına, mükelleflerin vergi uyum seviyeleri ve finansal büyüklüklerine ilişkin kriterler dahilinde KDV iadesinde farklı yöntemler belirleme konusunda yetki verilmiştir. Mükelleflerin “Koda” alınması uygulaması özelinde çokça tartışılmış ve çok sayıda uyuşmazlığa neden olmuş olan bu konu, önümüzdeki süreçte de özellikle Anayasa’ya uygunluğu bağlamında yeniden tartışma konusu olacak gibi görünmektedir.

 

21-    Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 38 inci maddesine eklenen hüküm ile bazı mükellefler için “hasılat esaslı vergileme” usulü getirilmiştir. Ticari kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilenler ile mesleki kazancı serbest meslek kazanç defterine göre tespit edilenlerden Bakanlar Kurulunca belirlenecek olan sektörler ve meslek grupları içinde yer alanlar talepte bulunmaları halinde hasılat esaslı vergileme usulüne tabi olacaklardır. Bu usul kapsamına giren mükellefler vergiye tabi işlemlerin karşılığını teşkil eden (KDV dahil) bedel üzerinden Bakanlar Kurulunca belirlenecek oran uygulanmak suretiyle hesapladıkları KDV’yi, indirilecek KDV ile ilişkilendirmeksizin doğrudan vergi dairesine ödeyeceklerdir.

 

Bu usulde vergilendirilen mükellefler kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla alış vesikalarında gösterilen KDV’yi ve hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre beyan ederek ödedikleri KDV’yi kazancın tespitinde işlemin mahiyetine göre gider veya maliyet, yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla hesapladıkları KDV’yi kazancın tespitinde gelir olarak dikkate alacaklardır.

 

Hasılat esaslı vergileme usulüne geçen mükellefler iki yıl geçmedikçe bu usulden çıkamazlar.

 

Bu düzenlemenin yürürlük tarihi 1.1.2019’dur.

 

22-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 46 ncı maddesinin 5 inci fıkrasında yapılan değişiklikle işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin ödeme zamanını, beyannamenin verildiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar uzatma konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir. Bu düzenleme 1.1.2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

23-   Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 20 nci maddesinde yapılan değişiklikle teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunanların bu bölgelerde ürettikleri oyun yazılımlarının satışında KDV istisnası getirilmiştir. Aynı madde kapsamında KDV’den istisna edilen işlemler nedeniyle yüklenilen verginin indirimine imkan tanınmıştır. Bu düzenleme 1.1.2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

24-   Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklikle taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan kazançlar gelir vergisinden istisna edilmiştir. Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 88 inci madde ile de söz konusu maddenin yürürlük tarihi olan 06.04.2018 tarihinden önce taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan değer artış kazançları için bu tarihten sonra herhangi bir tarhiyat yapılmaması, varsa açılmış davalardan feragat edilmesi koşuluyla daha önce yapılmış tarhiyatlardan vazgeçilmesi, tahakkuk eden tutarların terkin edilmesi, tahsil edilen tutarların red ve iade edilmemesi hususları düzenlenmiştir.

 

25-   Vergi Usul Kanunu’nun 140 ıncı maddesinde yapılan değişiklik ile KDV iadesi için yapılan vergi incelemelerinde inceleme süresi 3 ay, ek süre ise 2 ay olarak belirlenmiştir. Bu süreler, 1.1.2019 tarihinden sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin yapılacak incelemelerde uygulanacaktır.

 

26-   Vergi Usul Kanunu ve 3568 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikler ile serbest muhasebeci mali müşavirlere belirli sınırlar dahilinde iade raporu düzenlettirme konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.

 

Saygılarımızla,

 

PAYLAŞ