Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi uygulaması ülke genelinde 2020 yılı Ocak döneminden başlamak üzere yürürlüğe girmiştir. Uygulamanın yeni başlıyor olması nedeniyle pek çok konuda tereddüt bulunmaktadır. Uygulamada sıkça sorulan soruları ve yanıtlarını bu duyurumuzda derledik.
1. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermekle yükümlü olanlar kimlerdir?
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, vergi kanunlarına göre verilmesi gereken muhtasar beyanname ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesine mahsustur.
a) Vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapan gelir vergisi stopajı mükellefleri
(Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler),
b) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri (Ek 9 uncu maddesi kapsamındaki sigortalılar hariç) bildirmekle yükümlü olanlar ile Geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar,
muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermekle yükümlüdür.
2. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda verilmesi zorunlu mudur?
Evet. 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 100 üncü maddesinin verdiği yetkilere dayanılarak muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda verilmesi zorunludur.
3. Yasal süresi dışında verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin kağıt ortamında verilmesi mümkün müdür?
Hayır. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi hiçbir durumda kağıt ortamında verilemeyecektir.
4. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ne zaman ve nereye verilecektir?
Vergi sorumluları tarafından kesilen vergiler ve sigortalıların cari aya ait prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini içeren muhtasar ve prim hizmet beyannamesi en geç ertesi ayın 26 ncı günü saat 23.59’a kadar yetkili vergi dairesine verilecektir.
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin verileceği yetkili vergi dairesi;
a) Vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapma yükümlülüğü bulunanlar için yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri kazanç ve iratlar ile bunlardan kestikleri vergilere ilişkin ödeme veya tahakkukun yapıldığı,
b) Vergi kanunlarına göre yapmış oldukları ödemelerden vergi kesintisi yapmaya mecbur olmayanlar ile vergi kesintisi yapmaya mecbur oldukları halde kesintiye tabi ödemesi bulunmayan ve çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini beyan etme zorunluluğu olanlardan; kazancı basit usulde vergilendirilenler için gelir vergisi yönünden mükellefiyetinin, gerçek kişiler için ikametgâhının ve gerçek kişiler dışında kalanlar için ise kanuni merkezi/işyerinin bulunduğu,
yer vergi dairesidir.
Birden fazla vergi dairesinde gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunanlar için sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini içerecek şekilde verilecek olan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin verileceği yetkili vergi dairesi, çalışanların ücret ödemeleri üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisinin beyan edileceği yer vergi dairesidir.
5. İçinde bulunulan ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılar için muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ne zaman ve nereye verilecektir?
İçinde bulunulan ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini içeren Muhtasar Prim ve Hizmet Beyannamesi en geç beyannamenin ilişkin olduğu ayı takip eden ayın 26’sı saat 23.59’a kadar yetkili vergi dairesine verilecektir.
6. Biten özel bina inşaat ve ihale konusu işler için muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin takip eden ay beklenilmeden verilmesi mümkün müdür?
Evet. Biten özel bina inşaat ve ihale konusu işler ile çalıştırılan tüm sigortalıların işten ayrılış bildirgesi verilmiş olan işyerleri için, sadece prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini ihtiva eden Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, işlemlerin gerçekleşmiş olduğu ay içerisinde de verilebilecektir.
7. Yarım çalışma ödeneği alan sigortalılar için muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ne zaman verilecektir?
25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek 5 inci maddesi kapsamında yarım çalışma ödeneği alan sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini içeren Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından en geç beyannamenin ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın 26 ncı günü saat 23.59’a kadar elektronik ortamda gönderilecektir.
8. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi hangi durumda Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmiş sayılacaktır?
5510 sayılı Kanuna göre her bir işyerinde çalıştırılan sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini ihtiva eden Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, mükellef/işveren veya aracılık yetkisi verilmiş gerçek/tüzel kişiler tarafından onaylanarak vergi dairesine verildiği anda Sosyal Güvenlik Kurumuna da verilmiş sayılır.
9. Muhtasar beyannamesini 3 aylık dönemler itibariyle veren mükelleflerde vergilendirme dönemi nasıl olacaktır?
İşçi çalıştıran mükellefler için muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin aylık olarak verilmesi zorunludur. Bu bakımdan çalıştırılan işçi sayısının bir önemi yoktur.
Vergi kesintisini 3 ayda bir bildirme hakkı olan mükellefler de, işçi çalıştırdıkları takdirde, her ay beyanname vereceklerdir.
İşçi çalıştıranlardan vergi kesintisini 3 ayda bir bildirme hakkı olanlar iki şekilde beyanname düzenleyebilir.
a) Her ay beyanname verdikleri halde, beyannamenin vergi kesintilerine ilişkin bölümünü mart, haziran, eylül ve aralık aylarında olmak üzere üç aylık olarak beyan edebilirler. Ancak bu mükellefler muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin prim ve hizmete ilişkin bölümünü her ay beyan etmek zorundadır.
b)Her ay verdikleri beyanname ile hem vergi kesintilerini, hem de prim ve hizmet bilgilerini beyan edebilirler. Bu durumda vergi kesintileri dolayısıyla tahakkuk edecek vergilerin de her ayı izleyen ayın 26 ncı günü akşamına kadar ödenmesi gerekmektedir.
10. Yeni sistemde şirket içi ücret gizliliği ne şekilde sürdürülebilir?
122 No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile sadece hizmet erbabına ödenen ücretlerden yapılan vergi kesintilerini matrahlarıyla birlikte ve sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ve prim ödeme gün sayılarını 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile mevcut e-beyanname şifresinden ayrı olarak kullanıcı kodu, parola ve şifre alınması suretiyle elektronik ortamda gönderilebilmesine imkân sağlanmıştır.
Beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderme şartlarını taşıyan mükelleflerin/işverenlerin 122 No.lu Sirküler ekinde yer alan “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Elektronik Ortamda Gönderilmesine İlişkin Talep Formu” (Ek-1) doldurarak bağlı oldukları vergi dairesine müracaat etmeleri halinde 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini elektronik ortamda gönderebilmeleri için kendilerine ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre verilecektir.
Bu şekilde ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre alan mükellefler/işverenler, ücret ödemelerine ilişkin vergi kesintileri haricinde ilgili dönem içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri kârlar ve iratlar ile buna ilişkin tevkif ettikleri vergileri ise 1003A Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan etmeye devam edeceklerdir.
1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini elektronik ortamda gönderebilmek için ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre alan mükelleflerden merkez işyeri haricinde şubesi/şubeleri bulunanlara, şubelerine ait 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini elektronik ortamda göndermek üzere ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre talep etmeleri halinde şube/şubeler için ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre verilecektir.
1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini elektronik ortamda gönderebilmek için ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre alan mükellefler/işverenler, 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini yeni aldıkları bu kullanıcı kodu, parola ve şifre ile gönderebilecek ve gönderdikleri beyannameleri bu kullanıcı kodu, parola ve şifre ile görüntüleyebileceklerdir. Elektronik ortamda beyanname göndermek üzere alınan mevcut kullanıcı kodu, parola ve şifreler ile 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi elektronik ortamda gönderilemeyecek ve görüntülenemeyecektir.
11. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verildikten sonra hata bulunan ancak düzeltme yapılmayan bilgiler için beyanname nasıl verilecektir?
Düzeltme yapılmayan hatalara ilişkin bilgiler için aynı döneme ait daha önce verilen ve onaylama işlemi tamamlanan muhtasar ve prim hizmet beyannamesini de kapsayacak şekilde düzeltme beyannamesi verilecektir.
12. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesine ilişkin tahakkuklar elektronik ortamda mı iletilecektir?
Evet. Onaylama işlemi tamamlanan beyannameye ait iki ayrı tahakkuk fişi (biri vergi kesintileri için diğeri sigorta primleri için olmak üzere) düzenlenerek mükellefe/işverene veya aracılık yetkisi verilmiş gerçek/tüzel kişiye elektronik ortamda iletilecektir. Bu ileti tahakkuk fişlerinin mükellefe/işverene tebliği yerine geçecektir.
13. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde prime esas kazanç ve hizmet bilgileri sigortalı bazında mı doldurulacaktır?
Evet. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde prime esas kazanç ve hizmet bilgileri her bir işyeri için sigortalı bazında kanun türü ve/veya belge türü seçilerek doldurulacaktır.
14. Yasal süresi dışında verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet kısmı hangi durumda işleme alınacaktır?
Yasal süresi dışında verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet kısmı Sosyal Güvenlik Kurumunca, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103 üncü maddesine istinaden incelenerek uygun görülmesi halinde işleme alınacaktır.
15. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin düzeltme beyannamesi verilirken beyannamede yalnızca düzeltme yapılacak sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgileri mi yer alacaktır?
Hayır. Daha önce verilmiş bulunan sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesi veya beyannamelerindeki hata ve/veya eksikliklere ilişkin verilecek düzeltme beyannamelerinin, ilgili dönemler için verilen beyannamelerde yer alan bilgileri de kapsaması gerekmektedir.
16. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde belirtilen yasal süresi dışında verilmiş olmakla birlikte yasal süresi içinde verilmiş gibi kabul edilen haller nedeniyle sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin verilen düzeltme beyannameleri hangi süreye kadar verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş sayılır?
Söz konusu düzeltme beyannameleri Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde belirtilen haller için öngörülen tarihleri takip eden ayın 26 ncı günü saat 23.59’a kadar elektronik ortamda verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecektir.
17. Alt işverenler muhtasar ve prim hizmet beyannamesini nasıl verecek?
Alt işverenler, asıl işverenin SGK işyeri sicil numarası ve kendilerine ait alt işveren kodunu yazarak çalıştırdıkları sigortalılar için muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vereceklerdir.
18. Beyanname gönderme aracılık yetkisi almış bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mevcut kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini kullanarak muhtasar ve prim hizmet beyannamesi göndermeleri mümkün müdür?
Evet.
19. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi dışında kalan ve Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı elektronik ortamda yerine getirilmesi gereken yükümlülükler için Sosyal Güvenlik Kurumundan şifre alınması gerekmekte midir?
Evet.