21/04/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 41 Seri No.lu KDV Tebliği ile KDV uygulamasında bazı önemli değişiklikler yapılmıştır. Duyurumuzda Tebliğ ile yapılan değişiklikler özetlenmiştir.
1) Bazı mal teslimleri ve hizmet ifalarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması getirilmiştir.
Mükellefler, diledikleri taktirde yazılı bir sözleşme düzenleyerek bir yıl süreyle anlaştıkları satıcı mükelleflerden tevkifat sorumluluklarının bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, aşağıda sayılan mal teslimleri ve hizmet ifalarında hesaplanan KDV’nin tamamını sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeme imkanına sahiptir. Uygulama isteğe bağlıdır. Bu şekilde tam tevkifat uygulamasını tercih eden mükelleflerin, bir yıllık sürenin bitimini izleyen yıllarda uygulamaya devam etmek istemeleri halinde sözleşmelerini aynı süreyle yenilemeleri gerekmektedir. Bir yıllık süre dolmadan söz konusu uygulamadan vazgeçilmesi mümkün değildir.
İsteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamındaki mal teslimleri ve hizmet ifaları aşağıdaki gibidir.
- Yapım ı̇şleri ile bu ı̇şlerle birlikte ı̇fa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt- proje hizmetleri,
- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,
- Yemek servis ve organizasyon hizmetleri,
- İşgücü temin hizmetleri,
- Yapı denetim hizmetleri,
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon ı̇şleri, çanta ve ayakkabı dikim ı̇şleri ve bu ı̇şlere aracılık hizmetleri,
- Fason ı̇şlerle ı̇lgili aracılık hizmetleri,
- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmetleri,
- Spor kulüplerinin yayın, reklâm ve ı̇sim hakkı gelirlerine konu ı̇şlemleri,
- Temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri,
- Kısmi tevkifata tabi taşımacılık hizmetleri,
- Her türlü baskı ve basım hizmetleri,
- Kamu özel ı̇ş birliği modeli ile yaptırılan sağlık tesislerine ı̇lişkin ı̇şletme döneminde sunulan hizmetler,
- Ticari reklam hizmetleri
- Külçe metal teslimleri,
- Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin teslimi,
- İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atık teslimleri,
- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkları ile konfeksiyon kırpıntılarından elde edilen hammadde teslimi,
- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri,
- Ağaç ve orman ürünleri teslimi,
- Demir-çelik ürünlerinin teslimi.
Tam tevkifat kapsamında işlem yapılmasının tercih edilmesi halinde alıcı mükellefler, söz konusu sözleşmelerin bir örneği ile bu kapsamda işlem yapacak satıcı mükelleflerin bilgilerini (adı soyadı/unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası, sözleşme uygulama dönemi), işleme ilişkin KDV beyannamesinin verilmesinden önce liste halinde bağlı oldukları vergi dairesine vereceklerdir. Sözleşmelerin feshedilmesi, tadili vb. durumların da işleme ilişkin KDV beyannamesinin verilmesinden önce bağlı oldukları vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir.
Alımlarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamında hesaplanan KDV’nin tamamını sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyenler, KDV uygulamasında bu alımları nedeniyle müteselsil sorumlu tutulmayacaklar ve özel esaslara alınmayacaklardır.
İsteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamında alıcı tarafından tevkifata tabi tutulan KDV, 2 No.lu KDV Beyannamesinin “Vergi Bildirimi” kulakçığının, “İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait Bildirim” tablosunda beyan edilecektir. Tablonun “İşlem Türü” alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden seçim yapılmak suretiyle doldurulacaktır. “Matrah” alanına, işlemin KDV hariç bedeli, “Oran” alanına işlemin tabi olduğu KDV oranı girilecektir. Alıcı tarafından tevkif edilen KDV tutarını gösteren “Vergi” alanı, e-beyanname programı tarafından hesaplanacaktır.
İsteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemleri yapan satıcı mükellefler ilgili döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinin iki ayrı bölümüne kayıt yapacaktır. Birinci kayıt, “Matrah” kulakçığında “İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosuna; ikinci kayıt “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Kapsamına Giren İşlemler” tablosuna yapılacaktır.
İsteğe bağlı tam tevkifata tabi tutulan KDV ile sınırlı olmak üzere satıcıya KDV iadesi yapılabilecektir. Bu uygulamadan kaynaklanan KDV iade talepleri, her bir işlem için KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C- 2.1.5.) bölümünde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilecektir. İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması vergi dairesince aranacaktır.
İsteğe bağlı tam tevkifat uygulaması 1 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
2) Demir-çelik ürünlerinin tesliminde 4/10 oranında tevkifat getirilmiştir.
Halihazırda bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin ve bunların alaşımlarının tesliminde (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanmaktadır. Bunların, ilk üreticileri (cevherden üretim yapanlar) ile ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmamakta, sonraki safhaların teslimleri ise yukarıdaki oranda tevkifat uygulanmaktadır.
KDV Genel Uygulama Tebliğine eklenen düzenlemelere göre demir-çelik ve alaşımlarından mamul, aşağıda belirtilen ürünlerin, KDV Genel Uygulama Tebliğinin I/C-2.1.3.1/a ve b bölümlerinde sayılan belirlenmiş alıcılara ve KDV mükelleflerine (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler hariç) tesliminde (4/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
Demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin, ithalatçılar tarafından yapılan teslimleri ile münhasıran cevherden üretilenlerinin üreticiler tarafından ilk tesliminde tevkifat uygulanmayacak, bu safhalardan sonraki el değiştirmelerde ise tevkifat uygulanacaktır. Bununla birlikte, demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin hurdadan, diğer hammaddelerden veya hurda, cevher ve diğer hammaddeler birlikte kullanılarak üretilmesi halinde bu ürünlerin ilk üreticilerinin teslimi dâhil her safhasındaki teslimlerinde tevkifat uygulanacaktır.
İthalatçılar tarafından yapılan teslimlere ilişkin düzenlenen faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir. Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenen faturada “Teslim edilen mal firmamızca münhasıran cevherden üretildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaksızın işlem yapacaktır.
Tevkifat kapsamına; cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir-çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünler girmektedir.
Demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya (kapı, kapı kolu, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.
Bu şekilde tevkifat uygulaması kapsamında teslimde bulunan mükelleflerin KDV iade hakkı bulunmaktadır. Bu kapsamda tevkifat uygulaması 1 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
3) İmalatçı ihracatçılara yüklenim yapılmaksızın ihracat bedelinin %10’u kadar KDV iadesi imkanı getirilmiştir.
Sektör ayrımı yapılmaksızın imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçılar, ihracat teslimlerine ilişkin olarak yüklendikleri KDV tutarına bakılmaksızın ihracat bedelinin %10’una kadar devreden KDV tutarı ile sınırlı olarak iade talep edebileceklerdir. Bu uygulama zorunlu olmayıp ihtiyaridir.
Bu kapsamda işlem yapacak imalatçının;
- Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması veya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından alınmış çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme onay belgelerinden (üretici belgesi) herhangi birine sahip olması,
- İlgili meslek odasına kayıtlı bulunması,
- Üretimin yapıldığı dönemde yürürlükte bulunan Sanayi Sicil Tebliğlerinde öngörülen sayıda işçi çalıştırması ve gerekli araç parkına sahip olması veya kapasite raporundaki üretim altyapısına sahip olması,
gerekmektedir.
Bu uygulama kapsamındaki mallara ilişkin istisnanın kapsamı ve beyanı KDV Genel Uygulama Tebliğinin (II/A- 1.1.1.), istisnanın tevsiki Tebliğin (II/A-1.1.2.), ihraç edilen malların geri gelmesi aynı Tebliğin (II/A-1.1.3.) bölümlerinde yer alan açıklamalar doğrultusunda yürütülecektir.
Bununla birlikte, imalatçılar bu uygulama kapsamındaki işlemlerini, ilgili dönem KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 338 kodlu “İmalatçıların Mal İhracatları [KDVGUT- (II/A-1.1.4.2.)]” satırını kullanmak suretiyle beyan edeceklerdir. Bu satırdaki “Yüklenilen KDV” sütununa, ihraç edilen mallara ilişkin yüklenilen KDV hesabı yapılmaksızın, ihracat bedelinin % 10’unu aşmamak kaydıyla iadeye konu olan KDV tutarı yazılacaktır.
Öte yandan, ihraç edilen malların geri gelmesi halinde ithalat istisnasından faydalanılabilmesi için, bu uygulama kapsamında iade edilen tutarların gümrük idaresine ödenmesi veya bu tutar kadar teminat gösterilmesi gerekmektedir.
İmalatçılar bu kapsamında, KDV Genel Uygulama Tebliğinin (II/A-8.3.) bölümünde belirtilen imalatçı belgelerinde (sanayi sicil belgesi veya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından alınmış çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme onay belgelesinde) yer alan üretim kapasitesinde öngörülen ve imal edip ihraç ettikleri mallara ilişkin iade talep edebileceklerdir.
İmalatçı belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için bu uygulamadan yararlanılması mümkündür. Dolayısıyla, imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi, bu kapsamda iade uygulanmasına engel değildir.
İmalatçılar, piyasadan hazır olarak satın alıp ihraç ettikleri mallar için bu uygulamadan yararlanamamakla birlikte, söz konusu mallar için genel usul ve esaslara yüklenilen KDV’nin iadesini talep edebileceklerdir.
Aynı dönemde imalatçıların 3065 sayılı Kanunun 11/1-c veya geçici 17 nci maddeleri kapsamında ihraç kaydıyla teslimlerinin de bulunması, doğrudan ihraç ettikleri mallar bakımından bu uygulamadan yararlanmalarına engel teşkil etmeyecektir.
İmalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülecektir. İade edilecek KDV kalan tutar dikkate alınarak belirlenecektir.
Bu kapsamında iade talep eden imalatçıların, aynı ihracat teslimi ile ilgili olarak iadesini alamadığı tutar için ayrıca yüklenilen KDV tutarına göre iade talep etmeleri mümkün değildir. Ancak imalatçılar, bu uygulama yerine imal ettikleri ürünlerin ihracatına ilişkin olarak yüklenilen KDV’nin iadesini KDV Genel Uygulama Tebliğinin (II/A-1.1.4.1.) bölümü kapsamında yüklenim hesabıyla talep edebilirler.
Bir dönem bu uygulamadan yararlanan mükellefler diğer dönemlerde diledikleri taktirde yüklenilen KDV’nin iadesi uygulamasından faydalanabilecektir.
İmalatçıların mal ihracatından kaynaklanan bu kapsamda yapacakları iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranacaktır:
- Standart iade talep dilekçesi
- İlgili meslek odasına üyelik belgesinin onaylı örneği (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)
- İmalatçı belgesi (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)
- Satış faturaları listesi
- Gümrük beyannamesi veya listesi (Serbest bölgeye yapılan ihracatta serbest bölge işlem formu, posta veya kargo yoluyla gerçekleştirilen ihracatta elektronik ticaret gümrük beyannamesi, gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına yapılan teslimlerde, malın gümrüksüz satış mağazasına veya deposuna konulduğuna dair ilgili gümrük idaresinin onayını da içeren antrepo beyannamesi)
- İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi
- İhracatın beyan edildiği dönemden önceki son yirmi dört döneme ilişkin indirilecek KDV listesi (Aynı dönemleri kapsayan indirilecek KDV listesinin bir defa verilmesi yeterlidir. Önceki dönemlerin herhangi birisinde ödenecek KDV beyan edilmesi durumunda, ödenecek KDV beyan edilen dönemden sonraki dönemlere ilişkin indirilecek KDV listesi verilmesi yeterlidir.)
- İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu
İmalatçıların bu kapsamındaki mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.
İmalatçıların bu kapsamındaki 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir. Süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için bu sınır 100.000 TL olarak uygulanacaktır.
İade talebinin 10.000 TL’yi veya YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL’yi aşması halinde, aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilecektir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülecektir.
Bu uygulama Tebliğin yayımını izleyen ayın başından (1 Mayıs 2022 tarihinden) itibaren yapılacak işlemlere ilişkin iade taleplerine uygulanmak üzere Tebliğin yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
4) Özel matrah uygulanan binek otomobil satışlarında KDV uygulamasına ilişkin açıklama yapılmıştır.
5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce özel matrah uygulanarak yapılan binek otomobili teslimlerinde KDV oranının %18 olarak uygulanmasına karar verilmiştir. İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce başka bir yetkili satıcıdan özel matrah uygulanarak satın alınan binek otomobiller, %18 KDV oranı uygulanarak satın alınan binek otomobil olarak değerlendirilemeyeceğinden, bu araçların tesliminde satış bedelinin tamamı üzerinden %1 oranında KDV hesaplanacaktır.
5) Konutların net alanının tespitinin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği”ne göre yapılacağı düzenlenmiştir.
Hatırlanacağı üzere, KDV uygulamasında net alan hesabında KDV Genel Uygulama Tebliği ile yapılan düzenleme ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde yer alan düzenlemeler arasında farklılıklar bulunmaktaydı ve Danıştay, KDV Genel Uygulama Tebliğinin net alanın hesabına ilişkin bölümünü iptal etmişti. Bunun üzerine tereddütleri ortadan kaldıracak şekilde Danıştay kararının gerekçesi de dikkate alınarak KDV Genel Uygulama Tebliğinin ilgili bölümü “Bağımsız bölüm net alanı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği”ne göre hesaplanır.” şeklinde yeniden ihdas edilmiştir.
6) Perakende teslim tanımlanmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin III/B-1.1. bölümüne perakende teslim tanımı eklenmiştir. Buna göre “Perakende teslim, teslimi yapılan ürünlerin aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar ile işletmelerinde kullanacak olanlar dışındakilere satılmasıdır. Ürünleri, aynen ya da işlendikten sonra satanlar ile işletmesinde kullanacak olanların gerçek usulde KDV mükellefi olmamaları halinde bunlara yapılan teslimler de perakende teslim sayılır.”şeklinde düzenleme yapılmıştır.
7) Konut teslimlerinde yeni KDV oranının uygulamasına ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Bilindiği üzere, 5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı listenin “B) DİĞER MAL VE HİZMETLER” bölümünün 11 inci sırasında yer alan net alanı 150 m2'ye kadar konut teslimleri düzenlemesi ile söz konusu Kararın 1 inci maddesinin altıncı fıkrası 1/4/2022 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış, ancak 5359 sayılı Kararın 10 uncu maddesinde, 1/4/2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmış veya kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi yapılmış projeler kapsamında inşa edilen konutlar için bu hükümlerin uygulanmasına devam olunacağına karar verilmiştir.
Buna göre, 1/4/2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmış veya kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi yapılmış projeler kapsamında inşa edilen konutların, bu tarihten sonraki tesliminde;
- Net alanı 150 m2'ye kadar olan konutlar için KDV oranı,
olarak uygulanacaktır.
- Net alanı 150 m2'yi aşan konutlarda ise genel vergi oranı (%18) uygulanacaktır.
5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yapılan değişiklik uyarınca, 1/4/2022 tarihinden sonra alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konut teslimlerinde, konutun net alanının;
- 150 m2 veya daha az olması durumunda KDV oranı (%8),
- 150 m2’den fazla olması durumunda ise satış bedelinin 150 m2’ye kadar olan kısmı için KDV oranı (%8), 150 m2’nin üzerindeki kısmı için KDV oranı (%18)
olarak uygulanacaktır.
6306 sayılı Kanun kapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıların bulunduğu yerlerde dönüşüm projeleri çerçevesinde 1/4/2022 tarihinden sonra alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konutların tesliminde, konutun net alanının;
-150 m2 veya daha az olması durumunda KDV oranı (%1),
- 150 m2’den fazla olması durumunda ise satış bedelinin 150 m2’ye kadar olan kısmı için KDV oranı (%1), 150 m2’nin üzerindeki kısmı için KDV oranı (%18)
olarak uygulanacaktır.
8) Vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecek mahsuben ve nakden KDV iadesi sınırı 5.000 TL’den 10.000 TL’ye çıkarılmıştır.
Bu düzenleme Tebliğin yayımını izleyen ayın başından (1 Mayıs 2022 tarihinden) itibaren yapılacak işlemlere ilişkin iade taleplerine uygulanmak üzere Tebliğin yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.