22/01/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 535 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği ile e-belge uygulamaları hakkında kapsamlı düzenlemeler içeren 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde önemli değişiklikler yapılmış, e-belge uygulamasının kapsamı aşağıda açıklandığı üzere önemli ölçüde genişletilmiştir.
1) E-fatura uygulamasının kapsamı genişletilmiştir.
a) Tebliğle yapılan düzenlemeye göre e-faturaya geçişte ciro kriteri düşürülmüştür. Değişiklikten önce brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 5 milyon TL ve üzeri olan mükellefler e-faturaya geçiş zorunluluğu kapsamında iken yapılan düzenleme ile;
Brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı);
i) 2018, 2019 veya 2020 hesap dönemleri için 5 Milyon TL,
ii) 2021 hesap dönemi için 4 Milyon TL,
ii) 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 3 Milyon TL
ve üzeri olan mükellefler e-faturaya geçmek zorundadır.
Bu kriteri sağlayan mükellefler kriteri sağladıkları hesap dönemini izleyen yılın 7 nci ayının başından itibaren e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
b) Yeni faaliyet kolları e-fatura kapsamına alınmıştır.
i) Artık, kendilerine veya aracı hizmet sağlayıcılarına ait internet sitelerinde veya diğer her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışını gerçekleştiren mükelleflerden, 2020 veya 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlar e-fatura düzenlemek zorundadır.
Bunlardan brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) şartını 2020 ve 2021 yılında sağlayanlar 1/7/2022 tarihine kadar, 2022 ve müteakip hesap dönemlerinde sağlayanlar ilgili hesap dönemini izleyen yılın 7 nci ayın başına kadar e-fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.
ii) Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı);
a) 2020 veya 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL,
b) 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL
ve üzeri olan mükellefler, e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
Bu mükelleflerden yukarıda belirtilen brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) şartını 2020 veya 2021 hesap dönemlerinde sağlayanlar 1/7/2022 tarihine kadar, 2022 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ilgili hesap dönemini izleyen yılın 7 nci ayın başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
iii) Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel işletmeleri cirolarına bakılmaksızın e-fatura düzenleme zorunluluğu kapsamına alınmıştır. Bu mükelleflerden 535 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin yayımı tarihi olan 22/1/2022 tarihi itibariyle faaliyette olanlar 1/7/2022 tarihine kadar, bu tarihten sonra faaliyete başlayanlar ise, faaliyete başladıkları ayı izleyen dördüncü ayın başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
2) İhtiyari olarak e-fatura uygulamasına geçmiş olan mükelleflerin birbirlerine düzenleyecekleri faturaların e-fatura olmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
3) E-arşiv fatura uygulamasının kapsamı genişletilmiştir.
a) Yeni düzenleme uyarınca, kendilerine veya aracı hizmet sağlayıcılarına ait internet sitelerinde veya diğer her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışını gerçekleştiren mükelleflerden, 2020 veya 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlar e-arşiv fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
Bunlardan brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) şartını 2020 ve 2021 yılında sağlayanlar 1/7/2022 tarihine kadar, 2022 ve müteakip hesap dönemlerinde sağlayanlar ilgili hesap dönemini izleyen 7 nci ayın başına kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-arşiv fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.
b) Değişiklikten önce durumda e-arşiv fatura uygulamasına dahil olan mükelleflerce vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen vergiler dahil tutarı 30 bin TL’yi, vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergiler dahil toplam tutarı 5 bin TL’yi aşan faturaların e-arşiv fatura olarak e-Belge düzenleme portalı üzerinden düzenlenmesi zorunlu idi.
Bu defa yapılan düzenleme ile e-arşiv fatura uygulamasına dahil olan mükelleflerce vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen vergiler dahil tutarı 5 bin TL’yi; vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen, işlemin gerçekleştiği yıla ait fatura düzenleme zorunluluğuna ilişkin tutarı (bu tutar 2022 yılı için 2.000 TL) aşan faturaların e-arşiv fatura olarak e-Belge düzenleme portalı üzerinden düzenlenmesi zorunlu hale gelmiştir.
Bu düzenleme 1/3/2022 tarihinden itibaren gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere uygulanmak üzere 1/3/2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
4) Elektronik ticaret kapsamında yapılan satışlarda sevk irsaliyesi yerine özel kodlu belge kullanma imkanı getirilmiştir.
Yapılan düzenleme ile, elektronik ticaret kapsamında yapılan satışlarda; sevk irsaliyesi ya da e-irsaliyenin bir örneğinin (veya format ve standardı Başkanlıkça belirlenen ve bu satışa ilişkin olarak düzenlenen e-irsaliyenin elektronik ortamda sorgulanmasına, görüntülenmesine, doğrulanmasına imkan veren bilgileri barındıran özel kodlu belgenin kağıt çıktısının) sevk irsaliyesi yerine geçen e-arşiv faturanın kağıt çıktısının ya da ÖKC fatura bilgi fişinin sevk edilen malın yanında bulundurulması halinde ayrıca sevk irsaliyesi belgesine ihtiyaç olmayacaktır.
5) E-irsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğunda ciro eşiği düşürülmüştür.
Değişiklikten önce e-fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 25 milyon TL ve üzeri olan mükellefler e-irsaliye geçiş zorunluluğu kapsamında iken yapılan düzenleme uyarınca;
E-fatura uygulamasına kayıtlı olan ve brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı);
i) 2018, 2019 veya 2020 hesap dönemlerinde 25 Milyon TL,
ii) 2021 veya müteakip hesap dönemlerinde 10 Milyon TL,
ve üzeri olan mükellefler e-irsaliye uygulamasına geçmek zorundadır.
Bu kriteri sağlayan mükellefler kriteri sağladıkları hesap dönemini izleyen hesap döneminin 7 nci ayının başından itibaren düzenleyecekleri sevk irsaliyelerini Tebliğde belirtilen istisnai durumlar haricinde, e-irsaliye olarak düzenlemeleri ve kayıtlı kullanıcılardan e-irsaliye olarak almaları zorunludur.
6) Demir veya çelikten ürünlerin imal, ithal ve ihracını gerçekleştirenler de e-irsaliye uygulaması kapsamına alınmıştır.
509 no.lu VUK Genel Tebliğine göre demir ve çelik ürünlerinin imal, ithal veya ihracını gerçekleştirenler e-irsaliye uygulamasına geçmek zorundadır.
Yapılan düzenleme ile demir veya çelikten ürünlerin imal, ithal ve ihracını gerçekleştirenler de (ticari kazancı basit usulde tespit edilenler hariç) e-irsaliye uygulamasına geçmek zorunda olanlar arasına dahil edilmişlerdir.
7) Döviz alım-satımının yanında kıymetli maden alım-satımı yapma yetkisi de bulunan mükelleflerin daha önce kağıt ortamında düzenledikleri Kıymetli Maden ve Döviz Alım Satım Belgesini elektronik ortamda düzenleyebilmelerine imkan tanınmıştır.
8) E-gider pusulasının düzenleyen tarafından elektronik imza ile imzalanması uygulamasına geçilmiştir.
Önceden e-gider pusulası, belgeyi düzenleyen ve muhatabı tarafından ıslak imza ile imzalanması gereken bir belge idi. Yapılan düzenleme ile düzenleyen tarafından elektronik imza ile, muhatabı tarafından ıslak imza ile imzalanması, elektronik imzalı belgenin muhatabın talebi doğrultusunda kendisine elektronik veya kağıt örneğinin iletilmesi ve elektronik imzalı belge ile birlikte ıslak imzalı örneğinin düzenleyen tarafından kağıt ortamında da muhafaza ve ibraz edilmesi gerekmektedir.