Bugünün Sorunlarına, Geleceğin Çözümleri...
Soru & Cevap Kariyer +90 212 325 25 01

7420 Sayılı Kanunla Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler

Vergi kanunlarında önemli değişikliler yapan 7420 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 9/11/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

 

Bu duyurumuzda 7420 sayılı Kanun ile vergi kanunlarında yapılan değişiklikler özetlenmiştir.

 

1)  Konutlarda yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretiminde teşvik sınırı 50 kW’a çıkarılmıştır.

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesine göre 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami  25 kW'a kadar (25 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar gelir vergisinden muaftı.

 

Yapılan değişiklikle muafiyet için azami güç sınırı 25 kW’dan 50 kW’ya (50 kW dahil) çıkarılmıştır. Bu düzenleme 9/11/2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

2) İşverenlerce çalışanlara yemek bedeli olarak yapılan nakdi ödemeler belirli bir tutara kadar gelir vergisinden istisna edilmiştir.

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının 8 numaralı bendinde yapılan değişiklik ile işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna edilmiştir. 

 

Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilecektir.

 

Bu düzenleme 1/12/2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

3) Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan personele fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen 19 numaralı bent hükmü ile yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bu düzenleme 1/12/2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

4) Çalışanlara aylık 1.000 TL’ye kadar yapılacak elektrik, doğalgaz ve ısınma gideri ödemesi gelir vergisinden istisna edilmiştir.

 

9/11/2022 tarihinden itibaren işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dâhil edilmeyecek ve bu tutar üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca gelir vergisi hesaplanmayacaktır.

 

5) Bireysel katılım yatırımcısı indiriminin süresi 31/12/2027 tarihine uzatılmış, indirimin sınırı 2.500.000 TL’ye çıkarılmıştır.

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 82 inci maddesine göre bireysel katılım yatırımcıları, şirketlere koydukları sermaye miktarının yüzde 75'ini, iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutma şartıyla, hisseleri iktisap ettikleri dönemde Gelir Vergisi matrahından indirebilmektedir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ile KOSGEB tarafından belirlenen araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında son 5 yıl içinde projesi desteklenen kurumlara iştirak sağlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran, yüzde 100 olarak uygulanmaktadır. Diğer taraftan yıllık indirim tutarı, 1.000.000 TL’yi aşamamaktadır. İlgili yıl kazancından indirilemeyen kısım, izleyen yıllarda bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınmaktadır. 

 

Bu uygulamanın süresi 31/12/2022 tarihinde dolacaktı. 7420 sayılı Kanun ile uygulamanın süresi 31/12/2027 tarihine uzatılmış, indirimin sınırı 1.000.000 TL’den 2.500.000 TL’ye çıkarılmıştır. Bu değişiklik 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

 

6)Sermaye azaltımında kurumlar vergisi uygulaması konusunda düzenleme yapılmıştır.

 

Bilindiği gibi, enflasyon düzeltmesi farkları gibi işletmeden çekilmesi halinde kurumlar vergisi ve stopaja tabi olan iç kaynaklar ile dağıtılması halinde stopaja tabi tutulması gereken geçmiş yıl karlarının sermayeye eklendikten sonra sermaye azaltımına gidilmesi halinde idarenin görüşü;

 

a) Öncelikle, işletmeden çekilmesi halinde kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak hesapların (pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları,  yeniden değerleme değer artış fonu, iştirakler yeniden değerleme değer artış fonu, maliyet artış fonu vb.),  

 

b) Sonra, sadece kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak hesapların (geçmiş yıl  karları, olağanüstü yedekler vb.),  

 

c) Son olarak ise işletmeden çekilmesi halinde vergilendirilmeyecek olan ayni ve nakdi  sermayenin 

 

işletmeden çekildiğinin kabul edilmesi yönündeydi.

 

Tamamen özelgelerle oluşmuş olan bu İdari görüş uygulamada çok sayıda ihtilafa neden olmaktaydı.

 

7420 sayılı Kanun ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen 32/B maddesi ile bu konuda yasal düzenlemeye gidilmiştir. 

 

Bu düzenleme uyarınca, Kurumlar tarafından sermayeye eklenen öz sermaye kalemlerinin, sermayeye eklendiği tarihten itibaren beş tam yıl geçtikten sonra herhangi bir şekilde sermaye azaltımına konu edilmesi durumunda, nakdî veya ayni sermaye ile sermayeye eklenen diğer unsurların toplam sermayeye oranlanması suretiyle azaltıma konu edilen tutar içerisindeki sermaye unsurları tespit edilecektir. 

 

Söz konusu oranın tespitinde;

 

a) Sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi veya sermaye hesabından başka hesaplara aktarımı kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına veya ana merkeze aktarılan tutara bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak öz sermaye kalemlerinin,

 

b) Sadece kâr dağıtımına veya ana merkeze aktarılan tutara bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak öz sermaye kalemlerinin,

 

c) Başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde vergilendirilmeyecek olan ayni ve nakdî sermayenin

 

toplam sermaye içindeki payları dikkate alınacaktır.

 

Kurumların öz sermaye kalemlerini sermayeye ekledikleri tarihten itibaren beş tam yıllık süre tamamlanmadan sermaye azaltımı yapmaları durumunda, azaltımın sırasıyla yukarıda belirtilen (a), (b) ve (c) maddelerinde yer alan sermaye unsurlarından yapıldığı kabul edilecektir.

 

Sermaye azaltımında, öncelikli olarak sermayeye ilave edilen öz sermaye kalemlerinden, sermayeye eklenme tarihi beş tam yıllık süreyi geçmemiş olanların işletmeden çekildiği kabul edilecektir.

 

Kurumlar vergisine ve vergi kesintisine tabi sermaye unsurlarında, kesinti matrahı hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan tutar olup, bu tutar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci ve 30 uncu maddeleri ile Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi hükmü kapsamında kesinti yapılacaktır.

 

Geçmiş yıl zararlarının mahsubu suretiyle sermaye azaltılması durumunda, bu şekilde azaltıma konu edilen sermaye unsurları da yukarıda belirtilen şekilde tespit edilecek ancak bu tutarlar üzerinden kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılmayacaktır.

 

Hazine ve Maliye Bakanlığına söz konusu düzenlemenin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir.

 

Bu düzenleme 9/11/2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

7) Kur korumalı mevduat hesaplarından elde edilen getirilere kurumlar vergisi istisnası tanıyan düzenlemenin uygulama süresi uzatılmıştır.

 

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun geçici 14 üncü maddesine göre kurumların bilançolarında yer alan döviz ve altınlarını 2022 yılı sonuna kadar kur korumalı TL mevduat ve katılım hesaplarına dönüştürmeleri halinde, bu hesaplardan elde edilecek getiriler (bu hesapların dönem sonu değerlemesinden doğan kazançlar da dahil olmak üzere) kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. İstisna uygulamasında dönüşüm için 2022 yılı sonuna kadar tanınmış olan süre 31/12/2023 tarihine uzatılmıştır.

 

Ayrıca, söz konusu istisnanın, 31/3/2022 tarihi ve Cumhurbaşkanınca belirlenmiş ve 31/12/2023 sonuna kadar belirlenecek olan 31/12/2021 tarihinden sonraki bilanço tarihlerinde bilançosunda döviz ve altın bulunduran ve bu varlıkları TL mevduat ve katılım hesaplarına dönüştüren gelir vergisi mükellefleri bakımından da aynı şekilde geçerli olması sağlanmıştır. Düzenlemenin bu kısmı 26/5/2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir. Bu bakımdan gelir vergisi mükelleflerinden 31/3/2022, 30/6/2022 ve 30/9/2022 tarihlerinde bilançolarında yer alan döviz ve altınlarını kur korumalı TL mevduat ve dönüşüm hesaplarına yatırmış olanların bu hesaplardan elde edecekleri getiriler (bu hesapların dönem sonu değerlemesinden doğan kazançlar da dahil olmak üzere) gelir vergisinden istisna olacaktır.

 

Ayrıca, Cumhurbaşkanına bu istisnayı 31/12/2023 tarihine kadar her bir geçici vergi veya yıllık hesap dönemleri sonu itibarıyla kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için ayrı ayrı veya birlikte uygulatma konusunda yetki verilmiştir.

 

8) Küçük alacaklarından feragat eden mükelleflere bu alacaklarını “değersiz alacak” kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkanı tanınmıştır.

 

7420 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesiyle, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun uyarınca icra takibi başlatılmış bulunan, borçlusu gerçek kişi olan ve her bir icra dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dâhil icra takibi başlatıldığı tarihteki takip talebinde yer alan takip tutarı 2.000 Türk lirasını aşmayan alacaklar ile bu tutarın üzerinde takip başlamış olmakla birlikte 15/8/2022 tarihi itibarıyla dosyada yapılmış tahsilatlar nedeniyle bakiye takip tutarı 2.000 Türk lirası ve altına düşen alacaklardan, alacaklıların 9/11/2022 tarihini takip eden altıncı ayın sonuna kadar alacak haklarından feragat ettiklerini belirtir dilekçeyle vazgeçerek icra takiplerini sonlandırmaları koşuluyla takip konusu alacak, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesi kapsamında alacak kabul edilecektir.

 

9) Turizm payının mükellefleri ve pay oranları yeniden düzenleniştir.

 

7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinde değişiklik yapılmak suretiyle 1/1/2024 tarihinden itibaren Bakanlık belgeli deniz turizmi araçlarından turizm payı alınması uygulamasına son verilmiştir. 

 

Turizm payına tabi bazı tesislerin pay oranları aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.

 

a) Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde beş,

b) Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde beş,

c) Deniz turizmi tesislerinden binde beş,

ç) Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde beş,

d) Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde beş.

 

Ancak bu düzenleme 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 

7420 sayılı Kanunun tam metni aşağıda yer alan duyuru dosyamızda bulunmaktadır.

 

 

PAYLAŞ