15/7/2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7456 sayılı Kanun ile vergisel konularda önemli düzenlemeler yapılmış olup, söz konusu düzenlemeler bu duyurumuzda özetlenmiştir.
1- Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi getirildi.
MTV Kanununun 5, 6 ve geçici 8 inci maddelerinde yer alan (I), (I/A), (II) ve (IV) sayılı tarifelere göre vergiye tabi olan ve bu Kanunun yayımı tarihinde, yani 15/7/2023 tarihinde ilgili sicilde kayıt ve tescilli bulunan taşıtlar ile 15/7/2023 tarihinden 31/12/2023 tarihine kadar ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlar, bir defaya mahsus olmak üzere, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen motorlu taşıtlar vergisi tutarı kadar ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmuştur.
Ek motorlu taşıtlar vergisi, taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından Kanunun yayımı tarihinde, bu tarihten 31/12/2023 tarihine kadar ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlar için kayıt ve tescilin yapıldığı tarihte tahakkuk ettirilmiş ve tebliğ edilmiş sayılacaktır.
Ek motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi, Kanunun yayımı tarihi itibarıyla 197 sayılı Kanun kapsamında motorlu taşıtlar vergisi mükellefi olanlar bu Kanunun yayımı tarihinden 31/12/2023 tarihine kadar ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilen taşıtların sahibi olan gerçek ve tüzel kişilerdir.
MTV Kanununun 4 üncü maddesinde yer alan istisnalar, ek motorlu taşıtlar vergisi için de uygulnacaktır. 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hâli ilan edilen yerlerde; deprem tarihi itibarıyla kayıt ve tescilli olan taşıtlar, deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hâle gelen binaların maliklerine ait taşıtlar, depremlerde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ait taşıtlar ek motorlu taşıtlar vergisinden müstesnadır.
Kanunun yayımlandığı tarihte (15/7/2023) ilgili sicillere kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıtlar vergisi, birinci taksiti Ağustos ayı sonuna kadar, ikinci taksiti 2023 yılının Kasım ayı sonuna kadar olmak üzere iki eşit taksitte; 15/7/2023-31/12/2023 tarihleri arasında ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıtlar vergisi ise bu taşıtların motorlu taşıtlar vergisi ile birlikte peşin olarak ödenecektir.
MTV Kanununun 13 üncü maddesi hükümleri ek motorlu taşıtlar vergisi hakkında da uygulanacaktır. Ek motorlu taşıtlar vergisi ödenmeden, trafikten çekme, hurdaya çıkarma ve yurt dışına çıkarma nedeniyle tescil kaydı kapatma işlemi yapılamayacaktır.
Ek motorlu taşıtlar vergisine ilişkin olarak 7456 sayılı Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde, 197 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır.
2- Kurumlar vergisi oranı artırıldı.
Kurumlar vergisi oranı %20’den %25’e çıkarılmıştır. Bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisi oranı ise %25’ten %30’a çıkarılmıştır.
Oran değişiklikleri, 1/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere 15/7/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
3- İhracatçılara tanınan kurumlar vergisi oranı indirimi 5 puana çıkarıldı.
Kurumlar Vergisi Kanununun 32/7 maddesine göre ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına tanınan kurumlar vergisi oranı indirimi 1 puandan 5 puana çıkarılmıştır. Bu kapsamda indirimden faydalanan ihracatçılar, indirimden faydalandıkları ihracat kazançları için ayrıca Kurumlar Vergisi Kanununun 32/8 maddesinde yer alan üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara tanınan 1 puan indirimden yararlanamayacaktır.
4- Kurumların taşınmazları en az iki tam yıl süreyle elde tuttuktan sonra satmaları halinde tanınmış olan kurumlar vergisi ve KDV istisnası kaldırıldı. Mevcut taşınmazların satışında istisnalar bazı değişikliklerle korundu.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesine uyarınca, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazancın %50’lik kısmı belirli şartlarla kurumlar vergisinden istisna idi. 7456 sayılı Kanun ile bu istisna kaldırılmıştır. Bununla birlikte, Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 6 ncı madde ile 15/7/2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesinin değiştirilmeden önceki hükümlerinin geçerli olması sağlamıştır, ancak istisna oranı %50 değil %25 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, kurumların 15/7/2023 tarihinden itibaren aktiflerine alacakları taşınmazları satmaları halinde satış kazancına KVK’nun 5/1-e maddesine göre kurumlar vergisi istisnası uygulanması mümkün olmayacaktır. 15/7/2023 tarihinden önce aktiflerinde yer alan taşınmazları en az iki tam yıl süreyle elde tuttuktan sonra satmaları halinde KVK’nun 5/1-e maddesinde yer alan şartları taşıması kaydıyla satış kazancının %25’i kurumlar vergisinden istisna olacaktır.
KDV Kanununun 17/4-r maddesi uyarınca, kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler KDV’den istisna idi. 7456 sayılı Kanun ile bu istisna kaldırılmıştır. Bununla birlikte, KDV Kanununa eklenen Geçici 43 üncü madde ile 15/7/2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazların satışında KDV Kanununun 17/4-r maddesinin değiştirilmeden önceki hükümlerinin uygulanması sağlanmıştır, yani maddede aranan şartlar mevcut ise bu taşınmazların en az iki tam yıl süreyle elde tutulduktan sonra satışında KDV istisnası uygulanacaktır.
KDV Kanununun yine 17/4-r maddesinde düzenleniş olan bankalara, finansal kiralama ve finansman şirketlerine borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmazlarını (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara, finansal kiralama ve finansman şirketlerine devir ve teslimleri ile bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin finansal kiralama ve finansman şirketlerince devir ve teslimine tanınmış olan KDV istisnası aynen varlığını korumaya devam etmektedir.
5- Taşınmazlar kısmi bölünme kapsamından çıkarıldı.
Hali hazırda Kurumlar Vergisi Kanununun 19/3-b maddesine göre tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimî temsilcisinin bilânçosunda yer alan taşınmazlar kısmi bölünmeye konu edilebilmektedir. KVK’nun 20 inci maddesine göre bu şekilde kısmi bölünme sonucunda doğan karlar hesaplanmamakta ve vergilendirilmemektedir. KDV Kanununun 17/4-c maddesi uyarınca da bu şekilde Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında yapılan kısmi bölünme ile taşınmazların devri KDV’den istisnadır.
7456 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeyle taşınmazların yukarıda sayılan vergi avantajları ile kısmi bölünmeye konu edilmesi imkanı 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere kaldırılmıştır.
6- Kurumların girişim sermayesi yatırım fonları dışında kalan yatırım fonu katılma paylarından elde ettikleri kazançlara tanınan istisna kaldırıldı.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-a maddesine göre kurumların tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri kar payları ve katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler ile bu fonların katılma paylarının 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 uncu maddesi kapsamında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançları kurumlar vergisinden istisna olmaya devem ederken; diğer yatırım fonlarının katılma paylarından elde edilen kazançlara tanınan istisnalar kaldırılmıştır.
Bu hüküm 15/7/2023 tarihinden itibaren iktisap edilen yatırım fonu katılma payları için uygulanmak üzere bu tarihte yürürlüğe girmiştir.
7- Deprem bölgesinde yapılıp afetzedelere bağışlanacak konutlar ile ilgili KDV istisnası getirildi.
KDV Kanununa eklenen Geçici 44 üncü madde ile 6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler, 31/12/2024 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna tutulmuştur.
Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecektir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler KDV Kanununun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecektir.
Yukarıda yer alan süreyi bir yıla kadar uzatma konusuna Cumhurbaşkanına; istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlama, istisna ve iadeye ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
8- Akaryakıt ürünlerinin özel tüketim vergisi konusunda düzenleme yapıldı.
Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan malların vergi tutarlarını artırımına ilişkin Cumhurbaşkanına verilen yetki değiştirilmiştir.
Buna göre, Cumhurbaşkanı (I) sayılı listede yer alan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibarıyla söz konusu listede yer alan veya yeniden belirlenmiş sayılan en yüksek vergi tutarının beş katma kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye yetkili kılınmıştır.
Ayrıca, (I) sayılı listede yer alan maktu vergi tutarları veya Cumhurbaşkanınca bunlara ilişkin belirlenen en son maktu vergi tutarları, Ocak ve Temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere güncellenecektir.
9- GEKAP tutarlarını artırma konusunda Cumhurbaşkanına tanınmış olan yetki genişletildi.
Çevre Kanununun ek 11 inci maddesi ile Cumhurbaşkanına geri kazanım katılım payı tutarlarını, tespit edilmiş olan tutarların yarısına kadar artırma ve indirme konusunda yetki tanınmıştı. 7456 sayılı Kanun ile bu yetki, yeniden değerleme oranıyla belirlenen geri kazanım katılım payı tutarlarını iki katına kadar artırma ve yarısına kadar indirme şeklinde genişletilmiştir.