Tasarı, Cumhuriyet tarihinin 32 . mali af yasasıdır. Varlık barışı ile birleştirildiği için de en geniş kapsamlı yasa kabul edilmelidir. Son on yılda çeşitli adlarla çıkartılmış beşinci mali af yasası olmaktadır.
Tasarı, birikmiş vergi ,sigorta borçlarının yapılandırılması ile halen %16.40 olarak uygulanmakta olan gecikme zammı yerine makul ÜFE oranı ile ödenebilmesi imkanı getirmektedir. Öte yandan incelemelerde ve yargı organlarında birikmiş dosyaların azaltılması sağlanmaktadır.
I) YASA TASARISININ ÖZETİ :
14 maddeden oluşmaktadır. Ana hatlarıyla altı başlık halinde özetlenmesi mümkündür:
1) DEVLETE OLAN BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI.
2016 Haziran sonu itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş kamu borçlarının ( Maliye Bakanlığı ve Belediyeler tarafından alınan vergi, resim, harçlar, fon payı ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları Devlet İhale Kanunu'na göre alınan ecrimisiller ve buna bağlı gecikme zamları,
Gümrük idareleri tarafından alınan ve bu Kanun'un ilgili bölümlerinde geçen bazı gümrük vergileri, para cezaları ve gecikme zamları ,Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tahsil edilen sigorta primi, emekli keseneği, kurum karşılığı ,işsizlik sigortası, destekleme primi, isteğe bağlı sigorta primi gibi borçların ) FAİZİ DÜŞÜRÜLEREK YENİDEN HESAPLANIYOR VE UZUN VADELİ TAKSİDE BAĞLANIYOR.
Bu borçlar, üzerlerindeki faiz yükü ,(gecikme faizi ve zammı yerine enflasyon oranı dikkate alınıp ) azaltılarak en çok 36 ayda 18 taksit halinde ödenmesi imkanı getiriliyor. Ayrıca bu taksitlendirme sırasında sadece çok düşük bir vade farkı ( Örn 36 ay için %24 gibi) uygulanacak.
Yani aftan yararlanmak isteyen kişileri için ;
Ödenmemiş kamu borçları içerisindeki faiz yükü önce üçte bire hatta bazı hallerde dörtte bire düşürülerek borç yeniden hesaplanacak , borç dondurularak 36 aya kadar vadeye bağlanacak ( sadece 36 ay için düşük %24 kadar bir vade farkı alınacak ) ,peşin ödeyene faizler üzerinden ayrıca indirim sağlanacak, ilk iki taksidi zamanında ödemiş olanların ayrıca her yıl iki taksidi aksatmasına göz yumulacak.
2)VERGİ İNCELEMELERİNE TABİ TUTULMAMA GARANTİSİ
Mükellefeler, son beş yıldaki (2011-2015) Gelir ,Kurumlar Vergisi ve stopaj beyanları ve KDV beyanlarını belli oranda yükseltmeleri ve artan kısım üzerinden çıkacak vergiyi taksitle ödemeleri halinde bu yıllara ait beyanlarının Maliye Bakanlığı tarafından hiç incelenmeyeceği teminatını elde etmektedirler.
Bu durumda , Gelir ve Kurumlar vergileri için BEYANLARIN 2011 yılı için %35 ,2012 İÇİN %30, 2013 İÇİN %25 ;2014 İÇİN % 20 VE 2015 İÇİN % 15 YÜKSELTİLMESİ VE ARTAN KISIM ÜZERİNDEN % 20 VERGİ ÖDENMESİ YETERLİ OLACAKTIR.
Muhtasar ( stopaj) beyannamelerin incelenmemesi için ise ÖDENEN STOPAJ VERGİLERİNİN 2011 yılı için %6 ,2012 İÇİN %5, 2013 İÇİN %4 ;2014 İÇİN % 3 VE 2015 İÇİN % 2 YÜKSELTİLMESİ GEREKMEKTEDİR.
KDV BEYANNAMELERİ YÖNÜNDEN İNCELENMEMEK İÇİN İSE HESAPLANAN KDV ( KESİLEN FATURALARDAKİ )NİN HER YIL İÇİN 2011 yılı için % 3,5 ,2012 İÇİN % 3, 2013 İÇİNN %2,5 ;2014 İÇİN % 2 VE 2015 İÇİN % 1,5 YÜKSELTİLMESİ YETERLİ OLACAKTIR.
Bu artırımları yapan mükellefler , artırım yaptıkları dönemlerin vergileri ile ilgili vergi incelemesine tabi tutulmayacaklardır. ( Hatta sahte belge kullanan mükelleflerin bile bu fırsattan yararlanmasına imkan tanınmıştır.)
3)HALEN VERGİ İNCELEMESİ SÜREN MÜKELLEFLERE ,İNCELEME BİTTİKTEN SONRA ÇIKACAK VERGİLERDE İNDİRİM VE CEZALARIN SİLİNMESİ
Vergi incelemesi başlamış ve sürmekte olan mükellefler, inceleme bitimini takiben çıkacak verginin yarısını enflasyon farkıyla birlikte öderler ise ceza ve gecikme faizini ödeme külfetinden kurtulmaktadırlar.
4) MAHKEMELERDE DAVASI GÖRÜLMEKTE OLAN VERGİLERDE İNDİRİM VE CEZANIN SİLİNMESİ
Halen Vergi Mahkemesi aşamasında olan davalarda , mükellefller dava konusu verginin yarısını enflasyon farkıyla birlikte taksitle öderler ve davadan vazgeçerler ise ceza ve gecikme faizini ödemekten kurtulacaklardır. Eğer dava temyiz aşamasında ise ,ilk derecede kazanan mükellefin verginin % 20 sini ,kaybeden mükellefin ise verginin tamamını enflasyon farkıyla ödeyerek ,faiz ve ceza affından yararlanması mümkündür.
5) MUHASEBE KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ
A) İŞLETMELERDEKİ FATURASIZ MALLARIN VE DEMİRBAŞLARIN DEFTERLERE KAYDEDİLMESİ
Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri ,daha önce faturasız satın aldıkları veya ürettikleri halde kayıtlarına almadıkları mallarını veya demirbaş ,makine teçhizatlarını RAYİÇ BEDELLE defterlerine kaydedecekler . Bunun için sadece % 10 oranında ( indirimli oran KDV de yarısı) KDV yi takip eden ay içerisinde Vergi dairesine ödeyeceklerdir.
Bu KDV,mal için indirim konusu yapılabilecektir. Demirbaş için indirim yok. Kayıt dışı emtianın karşılığının ortaklar tarafından işletmeden çekilmesi ,kar dağıtımı sayılmayacaktır.
B)FATURASIZ SATILMIŞ MALLARIN KAYITLARDAN ÇIKARTILMASI
Eğer Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin kayıtlarında daha önce faturasız satış yaptıkları için şişkinlik var ise , bu fırsatta maliyetlerine kendi kar oranlarını ekleyerek tek bir fatura kesecekler ( buna ait KDV ve vergileri ödemek kaydıyla) ve kayıtlarını düzelteceklerdir.
C)İŞLETME SAHİPLERİNİN FİRMADAN ÇEKTİĞİ PARALARIN KAYITLARDAN ÇIKARTILMASI
BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ nin ,patron ve yönetcilerinin işletmeden çektikleri ( veya açıktan ödedikleri )halde ,kayıtlarında veya kasalarında görünmeye devam eden hayali paralar var ise ,bunlar üzerinden % 3 vergi ödeyerek bunları kayıtlarından silebileceklerdir.
6) YURTDIŞI VE YURTİÇİNDEKİ KAYIT DIŞI VARLIKLARIN YASALLAŞTIRILMASI İMKANI
Yurtdışında bulunan PARA, DÖVİZ , ALTIN ,MENKUL KIYMET, VE SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI İLE HER TÜR GEMİ,YAT VE SU ARAÇLARINI YIL SONUNA KADAR Türkiye ye getirenler hakkında vergi yasaları dahil hiçbir yasa yönünden inceleme ,tarhiyat ,araştırma ,soruşturma ,kovuşturma yapılmayacaktır. Bu varlıkların başkası nam ve hesabına da yurda getirilmesi de mümkündür .
Bu kişiler bu varlıklarını diledikleri şekilde kullanacaklardır. Eğer bu varlıkları getirenler Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefi ise dilerlerse bunları defterlerine de kaydedebilirler.
Getirilen bu değerler için hiçbir vergi ödenmesi söz konusu değildir.
Bu uygulamanın geçen hafta geri çekilen tasarıdan farkı şunlardır:
a) Yurtdışı alacak ve taşınmazlar af kapsamından çıkartılmıştır
b) Paraların banka üzerinden transferi şartı yine yoktur. Paraların gümrüklerden bavullarla getirilmesi de mümkündür.
c) YURTİÇİ kayıt dışı varlıklar da kapsama alınmıştır.
d) Gemi, yat ,su araçları için de yasadan yararlanılma imkanı gelmiştir.
e) Önceki tasarıda araştırma ve kovuşturma yapılmayacak yasalar ismen sayılmış iken bu kez yasalar ismen zikredilmeden genel bir ifade kullanılmıştır.
f) Hala Türk olmayan kişi ve kurumların da bu yasa kapsamında Türkiye ye servet transferleri teşvik edilmektedir.
g) Bu varlıkların sağlandığı kaynaklarla ilgili vergi affı getirilmemektedir. Bu amacı olan mükellefler beyanlarını diğer af hükümlerinden ( örn matrah artırımı) yararlanmaları tamamlayıcı olacaktır.