25/7/2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun E: 2013/3, K: 2019/1 sayılı kararında defter ve belgelerin mücbir sebeplerle ibraz edilememesi durumu ile mücbir sebep olmaksızın inceleme aşamasında ibraz edilmemesi durumunda yapılan tarhiyatlar ve kesilen cezalarla ilgili olarak aşağıdaki yönde hüküm verilmiştir.
1- Mücbir sebep halinin varlığının ispatı, mutlak bir şekil şartına bağlanmamış olup, ticaret mahkemelerinden alınacak zayi belgesiyle ispat edilebileceği gibi, olayın özelliğine göre ilgili resmi makamlardan alınan ve hukuken itibar edilebilir nitelikteki belgelerle de ispat edilebilir. İspat vasıtalarının niteliği, olayın özelliğine göre görevli yargı yerlerince değerlendirilir.
2- Defter ve belgelerin mücbir sebep nedeniyle ibraz edilememesi re’sen tarh nedenidir.
3- Mücbir sebebin varlığı halinde mükelleflerin ibraz ödevini yerine getirmeleri beklenemeyeceğinden, bu durumdaki mükelleflerin indirim konusu yapılan KDV’lerin alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olduğunu ispat yükümlülüğü de bulunmamaktadır.
KDV indiriminden yararlanmış bir mükellefin beyanlarının doğru olup olmadığının tespiti amacıyla, defter ve belgelerinin ibrazı istendiğinde 213 sayılı Vergi Usul Kanununda tanımlanmış olan mücbir sebep hallerinden biri sebebiyle defter ve belgeleri zayi olan bir mükellefin ibraz ödevini yerine getirmesi beklenemez. Böyle bir nedenden dolayı, ibraz ödevini yerine getiremeyen mükellefin KDV indirimlerinin reddi suretiyle adına tarhiyat yapılması ve ceza kesilmesi hukuka aykırıdır.
Defterle birlikte zayi olan ve KDV indirimine esas olan alış belgelerinin, alış yapılan mükelleflerden temin edilerek inceleme elemanına ve mahkemeye ibrazını beklemek gerçekçi bir yaklaşım değildir.
4- Mücbir sebep olmaksızın defter ve belgelerini vergi inceleme elemanlarına ibraz etmeyen mükellefler adına yapılan cezalı tarhiyatlara karşı açılan davalarda; davacılar tarafından, vergilendirme dönemlerine ilişkin yasal defterler ve belgelerin mahkemeye sunulabileceğinin ileri sürülmesi halinde, bu defter ve belgeler davacından istenilip, defterlerdeki kayıtlar incelenip, bu kayıt ve belgeler hakkında davanın tarafı olan vergi idaresinin görüşü ve saptamaları da alınarak yapılacak hukuki değerlendirmeye göre karar verilmesi gerekir.
Bilindiği üzere, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararları Danıştay daire ve kurulları ile idari mahkemeler ve İdare için bağlayıcıdır.
Saygılarımızla.
Duyurumuz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
Bu duyurumuzda yer verilen bilgiler duyuru tarihi itibarıyla geçerli olup, duyuru tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.