7/12/2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Dijital Hizmet Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” ile dijital hizmet sağlayıcıları tarafından dijital ortamda sağlanan hizmetlerden elde edilen hasılatı vergilemek amacıyla dijital hizmet vergisi (DHV) ihdas edilmiştir.
Verginin yürürlük tarihi 1/3/2020 olarak belirlenmiştir. 7194 sayılı Kanun hükümleri ışığında dijital hizmet vergisi uygulamasının ayrıntıları bu duyurumuzda ele alınmıştır.
a) Verginin Konusu
Kanunun 1 inci maddesine göre, Türkiye’de sunulan aşağıdaki hizmetlerden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisine tabidir.
1) Dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmetleri;
i) reklam kontrol ve performans ölçüm hizmetleri,
ii) kullanıcılarla ilgili veri iletimi ve yönetimi gibi hizmetler ile
iii) reklamın sunulmasına ilişkin teknik hizmetler dahil
2) Sesli, görsel veya dijital herhangi bir içeriğin (bilgisayar programları, uygulamalar, müzik, video, oyunlar, oyun içi uygulamalar ve benzerleri dahil) dijital ortamda satışı ile bu içeriklerin dijital ortamda dinlenmesine, izlenmesine, oynanmasına veya elektronik cihazlara kaydedilmesine veya bu cihazlarda kullanılmasına yönelik dijital ortamda sunulan hizmetler,
3) Kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri dijital ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetleri (kullanıcılar arasında bir mal veya hizmetin satılmasına veya satılmasının kolaylaştırılmasına yönelik sunulan hizmetler dahil).
Yukarıda sayılan hizmetlere yönelik dijital ortamda verilen aracılık hizmetlerinden elde edilen hasılat da dijital hizmet vergisine tabidir.
Hasılatın elde edilmesi, hasılatın mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşmesini ifade etmektedir.
Hizmetin Türkiye’de sunulması;
i) hizmetin Türkiye’de sunulmasını,
ii) hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını,
iii) hizmetin Türkiye’de bulunan kişilere yönelik gerçekleştirilmesini veya
iv) hizmetin Türkiye’de değerlendirilmesini
ifade etmektedir.
Türkiye’de değerlendirmeden maksat, hizmetin karşılığını teşkil eden ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme yurtdışında yapılmışsa, Türkiye’de ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya karından ayrılmasıdır.
Ancak, dijital ortamda sunulan reklam hizmetinin Türkiye’de bulunmayan kişilere yönelik gerçekleştirilmesi durumunda hizmet Türkiye’de değerlendirilmiş sayılmaz.
Kanunun 3/1 maddesine göre dar mükelleflerin söz konusu faaliyetleri Türkiye’de bulunan işyeri veya daimi temsilci vasıtasıyla gerçekleştirip gerçekleştirmemeleri dijital hizmet mükellefiyetine tesir etmemektedir.
b) Verginin Mükellefi ve Sorumlusu
DHV’nin mükellefi dijital hizmet sağlayıcılardır. Dijital hizmet sağlayıcılar, Kanunun 1 inci maddesinde yer alan ve yukarıda sayılmış olan hizmetleri sunanlardır.
Kanunun 3/1 maddesine göre mükelleflerin Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları bakımından tam mükellef olup olmaması, dar mükellefiyette söz konusu faaliyetleri Türkiye’de bulunan işyeri veya daimi temsilcileri vasıtasıyla gerçekleştirip gerçekleştirmemesi dijital hizmet vergisi mükellefiyetine tesir etmeyecektir.
Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması halleri ile gerekli görülen diğer hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tâbi işlemlere taraf olanlar ile işleme ve ödemeye aracılık edenleri verginin ödenmesinden sorumlu tutabilecektir.
c) Muafiyetler
Kanun ile bazı aşağıda sayılan mükellefler vergiden muaf tutulmuştur.İlgili hesap döneminden önceki hesap döneminde Kanunun 1 inci maddesinde sayılan hizmetlere ilişkin,
1) Türkiye’de elde edilen hasılatı 20 milyon Türk lirasından az olanlar veya
2) Dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon Avrodan veya muadili yabancı para karşılığı Türk lirasından az olanlar
DHV’den muaf olacaktır.
Muafiyet için iki şarttan birisinin sağlanması yeterlidir.
Mükellefin, finansal muhasebe açısından konsolide bir grubun üyesi olması halinde, bu hadlerin uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınacaktır. Bu düzenleme ile sunulacak hizmetlerin grup şirketleri arasında paylaştırılarak sunulması yoluyla vergiden kaçınmanın önüne geçilmek istenmektedir.
Cumhurbaşkanı birinci fıkrada yer alan hadleri verginin konusuna giren hizmet türlerine göre ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirme veya üç katına kadar artırma konusunda yetki verilmektedir.
İlgili hesap dönemi içerisinde yukarıda yer alan hadlerin her ikisinin de aşılması halinde muafiyet sona erecek ve haddin aşıldığı vergilendirme dönemini takip eden dördüncü vergilendirme döneminden (vergilendirme dönemleri aylıktır) itibaren dijital hizmet vergisi mükellefiyeti başlayacaktır. Söz konusu hadlerin aşılıp aşılmadığının tespitinde, hesap döneminin üçer aylık dönemlerinin sonu itibariyle ilgili hesap dönemi içinde elde edilen kümülatif hasılat dikkate alınacaktır.
Muafiyetin bir kez kalktıktan sonra tekrar kazanılabilmesi için arka arkaya iki hesap dönemi boyunca yukarıda belirtilen hadlerden herhangi birinin altında kalınması gerekmektedir. Bu durumda muafiyet izleyen hesap döneminden itibaren tekrar başlayacaktır.
Hazine ve Maliye Bakanlığına, muafiyetin tespiti ve uygulanması amacıyla bildirim ve belgelendirme yükümlülüğü getirme ve maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda yetki verilmektedir. Bu kapsamda bildirim ve belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında doğru olarak yerine getirmeyenlere, yükümlülüklerini yerine getirmeleri için 30 gün ek süre verilecektir. Verilen ek süre içerisinde, bildirim ve belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında doğru olarak yerine getirmeyenler bu maddede yer alan muafiyetten yararlanamayacaktır.
d) İstisnalar
Dijital ortamda yapılan aşağıdaki hizmetlerden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisinden istisna tutulmakta olup bu hizmetlerden elde edilen hasılat, muafiyet için aranan hadlerin tespitinde dikkate alınmayacaktır.
a) 4/2/1924 tarihli ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun Ek 37 nci maddesi kapsamında üzerinden Hazine payı ödenen hizmetler (ulusal çapta, kamuya açık sunulan mobil haberleşme hizmetleri),
b) 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesi kapsamında üzerinden özel iletişim vergisi alınan hizmetler,
c) 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 4 üncü maddesi kapsamındaki hizmetler,
ç) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde tanımlanan Ar-Ge merkezlerinde Ar-Ge faaliyetleri neticesinde oluşturulan ürünlerin satışı ile münhasıran bu ürünler üzerinden sunulan hizmetler,
d) 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanununun 12 nci maddesi kapsamında yer alan ödeme hizmetleri.
e) Verginin Matrahı, Oranı ve Hesabı
DHV’nin matrahı, ilgili vergilendirme döneminde verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılattır. Hasılatın döviz ile hesaplanması halinde döviz, hasılatın elde edildiği tarihte geçerli olan Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir.
Verginin matrahından gider, maliyet ve vergi adı altında indirim yapılmayacaktır. Dijital hizmet vergisi, fatura ve fatura yerine geçen belgelerde ayrıca gösterilmeyecektir.
DHV oranı %7,5’dir.
Cumhurbaşkanına bu oranı, hizmet türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte %1’e kadar indirme ve iki katına kadar artırma konusunda yetki verilmektedir.
Dijital hizmet vergisi, matraha oranın uygulanması suretiyle hesaplanacaktır. Bu şekilde hesaplanan vergiden herhangi bir indirim yapılmayacaktır.
f) Vergilendirme Dönemi
Dijital hizmet vergisinde vergilendirme dönemi, takvim yılının birer aylık dönemleridir. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığına, hizmet türlerine ve mükelleflerin faaliyet hacimlerine göre birer aylık vergilendirme dönemi yerine üçer aylık vergilendirme dönemi tespit etme yetkisi verilmiştir.
g) Beyan ve Ödeme Zamanları
DHV, mükellefin beyanı üzerine tarh olunur. Vergi sorumlusu tayin edildiği hallerde, bu beyan vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından yapılacaktır.
Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar, dijital hizmet vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın sonuna kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler.
DHV, katma değer vergisi mükellefiyeti bulunan hizmet sağlayıcıları için bu vergi bakımından bağlı bulundukları vergi dairesince, bulunmayanlar bakımından Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek vergi dairesince tarh olunacaktır.
DHV, mükellef veya vergi sorumlusu olan gerçek veya tüzel kişi adına tarh olunacak; adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilsen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri adına tarhiyat yapılacaktır.
DHV beyanname verme süresi içinde ödenecektir.
DHV mükelleflerince ödenen DHV’nin, bu mükellefler tarafından gelir ve kurumlar vergisine esas safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği belirtilmiştir. Bu hükmün, Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacak gelir/kazanç elde etmeyen mükellefler bakımından bir anlam taşımadığını söylemek yanlış olmaz.
h) Vergi Güvenliği
Kanun teklifinin 7 nci maddesi ile vergi ödevlerinin yerine getirilmesine yönelik, Hazine ve Maliye Bakanlığına, engellenmesine karar verme yetkisi verilmekte ve bunun için bir prosedür öngörülmektedir.
Buna göre beyanname verme ve ödeme yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen Kanun kapsamındaki dijital hizmet sağlayıcılarına veya Türkiye’deki yetkili temsilcisine, bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için dijital işlem vergisini tarha yetkili vergi dairesi tarafından internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler kullanılarak Vergi Usul Kanununda sayılan tebligat yöntemleri, elektronik posta veya diğer tüm iletişim araçları ile ihtarda bulunulabilecek ve bu durum Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde ilan edilecektir.
İlandan itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, dijital hizmet sağlayıcılarının sunmuş oldukları hizmetlere erişimin, bu yükümlülükler yerine getirilene kadar, engellenmesine Hazine ve Maliye Bakanlığınca karar verilecek ve bu karar erişim sağlayıcılarına bildirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilecektir. Engelleme kararlarının gereği bildirimden itibaren yirmi dört saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecektir.
Erişimin engellenmesi vergisel yükümlülükler yerine getirilene kadar geçici olarak uygulanacak bir tedbirdir.