Yabancı Sermaye Olarak Yurt Dışından Getirilen Nakdi Sermaye İle İlgili Yeni Düzenleme

YABANCI SERMAYE OLARAK YURT DIŞINDAN GETİRİLEN NAKDİ SERMAYE İLE İLGİLİ YENİ DÜZENLEME:

Yazar:YMM Aydın Aksoy

Merkez Bankasının Sermaye Hareketleri Genelgesinin Yabancı Sermaye Ödenmesi başlıklı bölümü 2013/YB-7 Sayılı Genelge ile değiştirilmiştir.

02.Ocak.2002 tarihve 2002/YB-1 Sayılı genelge metninde yer alan sermaye avansı ibaresi metinden çıkartılmıştır.

Yabancı sermayeli şirket veya şube kurulması,mevcut şirketlere iştirak veya hisse devri,sermaye artırımı şeklinde nakdi(havale dahil) olarak gelen yabancı ortak sermaye payının yurt dışından yabancı yatırımcıdan geldiğinin bankalarca tespit edilmesi gerekmektedir.

Serbest bölgelerden Türkiye’ye gönderilen bedellerin(dövizlerin)yabancı sermaye olarak kabul edilebilmesi için,bu bedellerin serbest bölgeye girişinin mutlaka yurt dışı kaynaklı olması gerekmektedir.

Yabancı ortaklı bir şirketin yabancı ortağı tarafından sağlanan dış kredinin geri ödenmeyerek yabancı ortak sermaye payı olarak sermayeye dahil edilmesi mümkündür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği 01.Temmuz.2012 tarihinden itibaren

 kurulan veya yeni ortak alan,sermaye artıran şirketler için,yurt dışındaki yabancı ortaklardan yabancı sermaye bedeli veya sermaye artış bedeli olarak gelen ve Türk lirasına çevrilmeden,kurulacak şirket veya hisse devri yapan ortak veya yabancı ortak alırken sermayesini artıran şirket adına bankalarda açılacak döviz tevdiat hesabına yatırılan tutarların,şirketin tüzel kişilik kazandığını bildiren sicil müdürlüğü yazısının ibraz edilmesi kaydıyla şirkete ödenmesi gerekmektedir.

Öte yandan,bankalarca,6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun ve alt düzenlemelerin de belirlenen esaslar kapsamında işlem yapılacağı tabiidir.Söz konusu sermaye bedelleri yürürlükteki Kambiyo Mevzuatı hükümleri çerçevesinde döviz veya Türk lirası olarak kullanılabilir.

Döviz tevdiat hesabında tutulan paralardan lehte ve aleyhte doğacak kur farkları şirkete veya hisse devri durumunda hisselerini devredene aittir.

Yapılan bu değişiklikten sonra,yurt dışından yabancı sermaye olarak gelen paraların  bankalar tarafından bloke edileceği ve sicil müdürlüğün yazısının ibrazından sonra blokajın kaldırılacağı anlaşılmaktadır.

Yabancı sermayeli mevcut bir şirkete yurt dışındaki yabancı ortak tarafından gönderilen sermaye artış bedeli,Türk lirası mevduat veya döviz tevdiat hesabına alacak kaydedildiği tarihten itibaren tescil edileceği tarihe kadar sermaye artış bedeli olarak takip edilir.

 Sermaye artış bedelinin sermaye olarak tescil ettirilmeyerek yurt dışına geri ödenmesi taleplerinde:    

 -Söz konusu bedellerin yurt dışına transfer edilmesi için firmaca bankaya müracaat edildiği tarihte krediye dönüştürülmesi ve bu bedelin kredi olarak kabul edilerek anapara ve faiz ödemesinin şirket tarafından yapılacak yazılı beyana istinaden gerçekleştirilmesi,

-Yurt dışındaki yabancı ortak ile yapılmış bir anlaşma veya mutabakat zaptı,ya da yabancı ortağın bu konudaki yazılı talimatının veya firmanın yazılı beyanının alınarak bu belgelerin kredi sözleşmesi olarak değerlendirilmesi,

-Yabancı sermaye artış bedeli olarak yurt dışından gönderilen ve Türk lirası mevduat veya döviz tevdiat hesabına alınmadan yabancı sermaye olarak alışı yapılarak döviz alım belgesine bağlanan bedellerin sermaye olarak tescil edilmemesi ve yurt dışına geri ödenmesi için bankaya müracaat edildiği tarihte bu bedellerin (nakdi sermayenin)alışının yapıldığı tarihten itibaren yurt dışından sağlanan kredi olarak değerlendirilmesi gerekmektedir

-Yabancı sermayeli bir şirketin kuruluşu veya kurulmuş bir şirkete iştirak amacıyla gelen bedeller,şirket kuruluşu veya iştirakin gerçekleşmemesi halinde yurt dışından sağlanan kredi olarak değerlendirilmiyecektir.Şirket kuruluşu ya da iştirak gerçekleşmediğinde getirilen sermayenin yabancı ortağa iadesi mümkündür.Yurt dışından gelen yabancı sermayenin yurt dışından sağlanan krediye dönüşmesi durumunda Damga Vergisi hesaplanması ve Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesintisi yapılması gerekmektedir.

Damga Vergisi Kanununa göre yurt dışında bulunan bankalar veya kredi vermeye yetkili kuruluşlar dışında kullanılan krediler için yapılan sözleşmeler binde 9.48 damga vergisine tabi bulunmaktadır.

Bankalar ve finansman şirketleri dışında Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışından sağladıkları döviz kredilerinde Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesinti oranları 01.01.2013 tarihinden itibaren aşağıdaki gibi tespit edilmiştir.

Ortalama vadesi bir yıla kadar olanlarda                                                                     %3

Ortalama vadesi 1 yıl(1 yıl dahil ) ile 2 yıl arasında olanlarda                                  %1

Ortalama vadesi 2 yıl (2 yıl dahil) ile 3 yılarasında olanlarda                                   %0.5  

Ortalama vadesi 3 yıl (3 yıl dahil) ve üzerinde olanlarda                                           %0

Bankalar ve finansman şirketleri dışında Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışından sağladıkları döviz kredileri ile ilgili yaptıkları faiz ödemeleri için GVK nun 94 veya KVK nun 30 maddesi kapsamında,vergi anlaşmasında stopajı önleyen bir hüküm olmadığı sürece,gerekli oranlar üzeriden stopaj yapılması icap etmektedir.

Kredi sözleşmesinde ödenecek faizin brüt veya net olarak belirlenmesi şarttır.Faiz net olarak kabul edilmişse stopaj matrahını bulabilmek için net faiz tutarının stopaj oranı dikkate alınarak brütü bulunması gerekir.

KDV Kanunu 9.maddesine göre sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV sinin ve GVK nun 94 veya KVK nun 30 maddesi kapsamındaki ödenecek stopajın matrahı brüt tutar olacaktır.