Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Şirket Ana Sözleşmelerinin de Yapılması Gereken Değişiklikler

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NA GÖRE ŞİRKET

ANA SÖZLEŞMELERİN DE YAPILMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER

Av. Şükran KIZILOT

I. GİRİŞ

14 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayinlanan yeni Turk Ticaret Kanunu (“TTK”)

1 Temmuz 2012’de yururluge girdi. Yeni TTK’yla beraber sirketlerin ana sözleşmelerini yeniden düzenlemeleri gerekmektedir. Şirketler bu değişiklikleri 1 Temmuz 2013 tarihine kadar gerçekleştirmek zorundadırlar aksi takdirde yasanın emredici hükümleri kendiliğinden uygulanacaktir.

Yeni TTK birçok konuda hem zorunluluk getirerek bu sözleşmelerin değiştirilmesini istemiş hem de getirdiği birçok avantajdan ancak ana sözleşme değişikliği ile yararlanılabileceğine işaret etmiştir.

Buna göre Yeni TTK'da yer alan avantajlardan yararlanmanız ve ihtiyaçlarınıza uygun olması gerekiyor. Bunun için ana sözleşmenin hazırlanması ve bazı değişiklikler yapılması çok önemli.

II. TEK KİŞİLİK ŞİRKET

Yeni yasayla gelen en buyuk degisiklerden biri sirketlerin ortaklik yapilariyla ilgili olan degisiklik ve artik sirketler tek kisi olarak kurulabilecek. Dolayısıyla gerek Anonim Şirketler gerekse Limited Şirketler tek kişiden oluşabilecek veya hali hazırdaki şirketlerin ortaklık yapısını tek kişiye düşürülebilecek. Bu sayede saman ortak dediğimiz mecburi ortaklıklar da ortadan kalkacak.

Türkiye'deki şirketlerin yüzde 85'inin limited şirket olarak kurulduğunu düşünürsek söz konusu değişiklik uygulama acısından çok büyük kolaylık sağlayacaktır.

Günümüzde şirketlerin limited şirket olarak kurulmasının tercihi de genellikle İKİ KİŞİ ile kurulabiliyor olmasıdir.

Anonim şirket kurmak isteyen ve bazı “özel avantajlarından” yararlanmak isteyenler için5 kişi bulma zorunluluğunun ortadan kalkması acısından da önemli bir değişiklik.

Tek kişilik şirkette ayrica, yönetim kurulu veya müdürler kurulu bu tek ortaktan veya ortak olmayan üçüncü kişilerden oluşabilecektir. Bununda muhakkak ana sözleşmede yer alması gerekir.

III.DOĞABİLECEK VERGİ SORUMLULUĞU

Bu noktada aklınıza söyle bir soru gelebilir; diyelim ki mevcut şirketinizin ortaklık yapısını degiştirmek istediniz bu baglamda nasıl bir vergi sorumlulugu dogar? Yani diyelim ki A.ş.’lerdeki ortaklı sayısını 1’e indirmek istedik herhangi bir vergi sorunu dogar veya yine limited şirkette hisse devri yapmak suretiyle tek kişilik şirkete dönmek istedik herhangi bir vergi yükümlülüğümüz ortaya cikar mi?

Anonim şirketlerde isimiz kolay çünku Gelir Vergisi Kanunu'nun Mükerrer 80’inci maddesinin 1 no.lu bendine gore “a.s’lerde hisse senedi veya ilmühabere bağlı “Anonim Şirket hissesi”, iktisap tarihinden itibaren iki yıl geçtikten sonra satıldığında, satıştan doğan kazanç gelir vergisine tabi değil”.

Fakat Limited Sirkete gelince iş değişiyor. Limited şirket hissesi, kaç yıl sonra satılırsa satılsın, bundan doğan kazanç gelir vergisine tabi. O nedenle, limited şirketi bir kişilik şirkete dönüştürmede “VERGİ SORUNU” doğabilir

ONUN DA FORMÜLÜ VAR

Şöyle yapıyoruz..

Limited şirketi, anonime dönüştürüp, hisse senedi bastırıyoruz.

Limited şirketin ortağı, hisse senedini tek kişi ortağa devrediyor.

Bu olayda, hisse senedinin iktisap tarihi; “Limited şirketin kurulduğu tarih” oluyor...

IV. YÖNETİM KURULU VE SORUMLULUKLARI

A- YÖNETİM KURULU

Yeni TTK ile getirilen bir başka değişiklik ise yönetim kurullarındaki değişikliklerdir.

Bu kanunla beraber artik şirket ortağı olan Tüzel Kişiler, yönetim kurulunda temsilci bulundurmak zorunda değiller ve kendileri Tüzel Kişi olarak Yönetim Kurulu üyesi olabilecektir. Bu doğrultuda değişiklik yapmak isteyen şirketler, ana sözleşmelerini değiştirip yeni Yönetim Kurulu’nu oluşturmalıdır.

Ayrıca AŞ’lerde azlığa veya belli pay gruplarına yönetim kuruluna seçilme ve temsil edilmede imtiyaz tanınması öngörülmüş olup, yapılacak sözleşme değişikliği ile bu avantajlardan da faydalanma imkanı sağlanmıştır.

B- YÖNETIM KURULUNUN SORUMLULUKLARI

Yeni TTK'ya göre şirket ana sözleşmesi hazırlanırken, dikkat edilecek en önemli hususlardan biri de “Yönetimin devri" ile ilgili. Bu konu, yeni yasanin sirketlere sagladigi en faydali değişiklerden biridir.

Yönetim kurulu, ana sözleşmeye konulacak bir hükme istinaden, düzenleyeceği bir İÇ YÖNETMELİĞE göre, yönetimi kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya ortak olmayan bir üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabilir.

Buna dayalı yönetimin devri, devredenleri çeşitli sorumluluklardan kurtarır veiş kiminse sorumluda o olsun ilkesi getirilmiştir.

C- YONETIM KURULUNUN HUKUKI SORUMLULUGU

Yönetim kurulunun hukuki sorumlulugu acısından da yeni yasa son derece önemli ve yararlı bir değişiklik getirmistir. Eski düzenlemeye göre a.ş’ler de yönetim kurulunun tamamı, ltd.lerde müdürlerin hukuken her türlü cezadan sorumlu tutulurken yeni kanunla beraber bu gibi risklerden kurtulma olanağı sağlanıyor.

Örneğin Vergi Usul Kanunu yönünden;

- Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge alma veya düzenleme,

- Sahte belge alma veya verme gibi durumlarda muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge alma veya vermenin yaptırımı; “18 aydan üç yıla kadar hapis”, sahte belge alma veya vermenin yaptırımı ise 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını gerektiriyor veya şirkette çalışan bir eleman; sahte veya kapsamı itibariyle yanıltıcı fatura aldığında, limited şirketlerde; müdürler, anonim şirketlerde ise yönetim kurulu üyeleri hapse girecekken sirket ana sözleşmesine, “görev, yetki ve sorumlulukların dağıtımının yapılabileceğine dair” bir hüküm konulursa, cezai sorumluluklar bir yönetim kurulu üyesine veya şirkette o işle uğraşan kişiye (örneğin satın alma müdürüne ve muhasebe müdürüne) devredilebilir. Bunun için de bir “İÇ YÖNERGE” hazırlanması gerekir.

Bu durumda, mahkemede yargılanacak olanlar bu kişiler olur.

Limited şirket müdürü veya anonim şirket yönetim kurulu üyesi, yargılanmaktan ve hapse girmekten kurtulur.

Burada tek aranan sorumluluk kisilerin seciminde makul derecede ozen gosterilmesi, onun haricinde bu kisilerin fiil ve kararlarindan sorumlu olunmuyor sayet gerekli ana sozlesme degisikligi yapilirsa.

Bu durum ayrıca önceden olduğu gibi şirket yönetimine; çaycı, temizlikci, sofor veya yardimcilarinin getirilmesi ve bunlar ön planda tutularak, “hayali ihracat” veya “naylon fatura ticareti” yapılmasının da önüne geçilmiş olacak.

V. ULTRA VIRES KALKTI

Mevcut uygulamada, şirket anasözleşmesinde yer almayan konularda, faaliyette bulunulamıyordu.

O nedenle, şirket kuruluşunda; “belki otel işletebiliriz, inşaatçılıkla uğraşabiliriz, hediyelik eşya ihracatı yapabiliriz vs.” düşüncesiyle, şirketlerin faaliyet konuları kapsamlı tutuluyordu.

Yeni TTK'da, “ultra vires” denilen bu sınırlama kaldırıldı. Yani şirketler, ana sözleşmelerinde yer almayan konularda da faaliyette bulunabilecekler.

Bu nedenle, Yeni TTK uyarınca hazırlanacak ana sözleşmede, esas faaliyet konusu veya konularına kısaca yer verilmesi yeterli olacak. Ultra vires kalktığı için uzun uzun diğer cesitli faaliyet konularını sıralamaya gerek yok.

VI. YÖNETİM KURULUNUN GOREVLERI

Yeni TTK’da YK’nın vazgeçilemeyen ve devredilemeyen görevleri sayılmış olup, şirket ana sözleşmenizde bu görevler bir başka organa verilmişse bunların değiştirilmesi gerekecektir. Bir şekilde değişiklik yapılmaz ve sözleşme ile kanun çelişirse elbette kanunun hükmü uygulanmakla birlikte ciddi sıkıntı doğurabilecek çelişkili durumlarla karşılaşabilirisiniz.

Yeni TTK’ da Yönetim Kurulu Toplantı yeter sayısı; ana sözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde, yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu olduğu ve, YK karar yeter sayısı; toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Ana sözleşmede aksi hükümler varsa bunları değiştirilmesi gerekecektir.

Ayrica Yeni TTK ile Yönetim Kurulu Kararlarının da BAZI SARTLARDA iptalinin istenebileceği hüküm altına alınmıştır. Ana sözleşmenin bu açıdan da incelenerek varsa muhalif maddelerin buna göre uyarlanması gerekecektir.

VII. GENEL KURUL VE TOPLANTI NİSAPLARI (YETER SAYILARI) DEĞİŞTİ

Yeni TTK'nın değişen maddelerinden biri de anonim şirketlerin, olağan genel kurul, anasözleşme değişikliği ve benzeri uygulamalarındaki, “toplantı nisabı” ile ilgili..

Yeni TTK nedeniyle hazırlanacak olan anasözleşmelerde, toplantı ve karar nisapları ile ilgili “özel bir nisap” belirlenecekse, bu nisaba yer verilmesi gerekmektedir. Örneğin, genel kurulun toplantıya çağırılabilmesi için sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahibi veya temsilcilerinin katılımı gerekmektedir. Daha yüksek oranda bir toplantı nisabı belirlenecek ise, bu oranın hazırlanacak olan anasözleşmede belirtilmesi gerekir.

Aynı şekilde, ana sözleşme değişikliği için, şirket sermayesinin en az yarısını temsil edenlerin, genel kurula katılması ve mevcut oyların çoğunluğuyla karar alınması gerekir. Daha yüksek bir nisap aranacaksa, bu durumun da ana sözleşmede belirtilmesi gerekiyor.

VIII. NAMA YAZILI PAYLARIN DEVRİNE SINIRLAMA

Anonim şirketlerde, normal koşullar altında, pay devri yönünden herhangi bir sınırlama söz konusu değildir.

Ancak yeni yasayla beraber ana sözleşmede yapilacak bir değişiklikle pay devrine bir sınırlama getirilebilir. Böyle bir düşünce varsa, hazırlanacak olan anasözleşmede belirtilmelidir.

IX. ALTIN HİSSEYE SINIRLAMA GELDİ

Şirket ana sözleşmesinde “oyda imtiyazlı paylar” varsa, Yeni TTK'ya uyumlu hale getirilmesi gerekir.

Yeni TTK ile oyda imtiyazin azami sınıri onbeş (15) oy ile sınırlandı. Dolayısıyla ana sözleşmede oyda imtiyazların,15 oya çekilmesi gerekiyor.

İmtiyazli Pay Sahipleri de kendi aralarında ayrı bir genel kurul oluşturacaklardır. Bu konuda ana sözleşmede ayrıntısı ile düzenlenmelidir.

Ana sözleşmede düzenlemek şartıyla birden çok pay sahibinin oy hakkı sınırlandırıla bilecektir. Bu uygulama, oyda imtiyaz uygulamasının tersidir.

Bir paya ise en az bir oy hakkı verilmek zorundadır.

Oy hakkı, ancak taahhüt edilen sermayenin ödenmesi ile doğacaktır. Bu konularda da ana sözleşme değişikliği yapmak gerekecektir.

IX. ŞİRKETİ TEMSİL YETKİSİ

Anasözleşmede aksi öngörülmemişse veya yönetim kurulu tek kişiden oluşmuyorsa, temsil yetkisi “çift imza” kullanılmak suretiyle yönetim kuruluna aittir.

Şirketin temsil yetkisi bakımından farklı bir yetkilendirme düşünülüyorsa, bu durumun şirket ana sözleşmesinde belirtilmesi gerekir.

X. LİMİTED ŞİRKETTE MÜDÜR SEÇİMİ

Limited şirketlerde, müdür veya müdürler, şirket sözleşmesi veya genel kurulca atanacak.

Yeni TTK'da müdürlerin görev süresi ile ilgili herhangi bir sınırlama getirilmemiştir. Bu duruma göre, şirket müdürü için 1 yıl, 5 yıl ya da 10 yıl görev süresi belirlenebilir.

XI. SERMAYE

Son olarak Anonim Şirketler için asgari sermayenin 50.000 TL, Limited Şirketler için ise 10.000 TL olması öngörülmüştür.

Kayıtlı sermaye sistemine geçme hakkı tüm Anonim Şirketlere tanınmış olup, bu durumda asgari kayıtlı sermayenin 100.000 TL olması öngörülmüştür.

Yeni TTK’nin ana sozlesme acısından getirdiği belli baslı değişiklikler bunlardir. Burada unutulmaması gereken şirketlerin kendi iç yapılarına ve ihtiyaclarına göre gerekli değişiklikleri en geç 1 Temmuz 2013’e kadar yerine getirip ana sözleşmelerini yeni yasaya uyumlu hale getirmeleridir. Aksi halde yasaya göre kendiliğinden değişecektir ve bu şirket acısından istenmeyen durumlara sebep olabilir.